چکیده:
تاریخ پزشکی عربی دورانی است که از تولد نبی مکرم اسلام شروع و تا سقوط بنی امیه ادامه می یابد که به اشتباه بعضی مورخان به عنوان دوران سکوت تمدنی شناخته می شود. تاریخ این دوران که مصادف بوده با دوران جاهلیت و سپس ظهور نبوت حضرت ختمی مرتبت محمد مصطفی (ص) و جانشینان ایشان، بیشتر با کشورگشایی اعراب هم زمان بوده است و کم تر به موضوع دانش پزشکی پرداخته شده است. در این دوران دستورات طبی که بیشتر جنبه پیشگیری کننده داشته اند، در اختیار پیامبر اکرم (ص) و ائمه معصومین قرار داشته و بسیاری از مسلمین از آن تبعیت می نمودند و این دستورات طبی، بعدها به طب نبوی و طب ائمه مشهور گشتند. در این دوران در کنار طب نبوی، پزشکی سایر تمدن هایی چون طب ایرانی (جندی شاپور)، یونانی، رومی و سریانی نیز وجود داشته و از سوی پزشکان عرب بعد از قرن ها طب بدوی مورد توجه قرار گرفت. پزشکی نظامی عربی نیز هم در این دوره شاهد رشد و شکوفایی بود و توانست زنان مسلمان را به سوی خود جلب نماید. در این پژوهش به بررسی تاریخ پزشکی عرب در دوران جاهلیت، طب صدر اسلام (طب نبوی) و در نهایت پزشکی عرب در دوره بنی امیه پرداخته می شود.
خلاصه ماشینی:
تاریخ این دوران که مصادف بوده با دوران جاهلیت و سپس ظهور نبوت حضرت ختمی مرتبت محمد مصطفی (ص ) و جانشینان ایشان ، بیشتر با کشورگشایی اعراب هم زمان بوده است و کم تر به موضوع دانش پزشکی پرداخته شده است .
در پژوهش حاضر سعی شده که به این پرسش پاسخ داده شود که آیا میتوان دانش پزشکی عربی اسلامی را بدون دخالت و تأثیر فرهنگ های متمدن آن روزگار مورد کنکاش قرار داد یا نه ؟ ب ـ علم طب در میان اعراب پیش از اسلام آنچه که ما به آن علوم عرب پیش از اسلام میگوییم همانا مطالبی بوده است که به مرور زمان سینه به سینه میان آنان منتقل و شایع شده بود، یا موضوعاتی بوده که آنان استنباط کرده بودند و به تدریج بدان میافزودند.
) با وجود چند پزشکی که ذکر شد در پیش از اسلام که به دوران به عصر جاهلیت نیز معروف است ، چندان شاهد نبوغ چشمگیری در میان پزشکان عرب نیستیم و ابداع و نوآوری خاصی نیز نمیتوان به آنان نسبت داد، در واقع اصولا در جاهلیت عرب مردم این سرزمین چیزی نداشتند که بتوان بدان نام علوم نهاد.
) یکی از دوره های پرابهام تاریخ علم در سرزمین های اسلامی، آغاز حاکمیت مسلمانان است ، چراکه جنگ و آشوبی که در سراسر دوران حاکمیت سه خلیفه اول و امویان بر جهان اسلام بود، دیگر میدانی برای دانش پروری و علم اندوزی باقی نمی گذاشت .