خلاصه ماشینی:
موقعیت تاریخی،جغرافیای طبیعی، ویژگیهای انسانی و سابقه تمدنی دزفول به همراه«دزفول،انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی»سرفصلهای مقدمهاند که میخوانید: نام دزفول در آینه تاریخ کهن ایران،تداعیگر تمدنهای باستانی هزارههای پیشین است.
کهنترین آثار بجا مانده از فرهنگ خطه باستانی خوزستان،نام این شهر را در ردیف مراکز درخشان تمدن قبل از میلاد ایران باستان،قرار داده است.
بر طبق نظر شرق شناسان،با از رونق افتادن شوش که از قدیمیترین مراکز تمدن در ایران باستان محسوب میشود،سکنه این منطقه و حوالی آن با مهاجرت به دزفول که دارای موقعیت مناسبی نیز بوده است، مقدمات پایه گذاری شهری جدید و تاریخی را در سرزمین باستانی خوزستان بنا نهادهاند.
3-اندامش( SEMADNA )،پس از فتح شهرهای خوزستان توسط سپاه اسلام در سال هفدهم هجری قمری و پس از آن،کمتر از این شهر نام برده شده است،ولی در نیمه دوم قرن چهارم هجری، ابو اسحاق ابراهیم بن محمد فارسی استخری از شهری بنام«اندامش»در محل فعلی«دزفول»نام برده است.
همچنین میتوان از سایر مواریث کهن این سرزمین که به ادوار پیش از تمدن اسلامی مربوط میگردد،بدین شرح نام برد:«ایوان کرخه»،در 20 کیلومتری جنوب غرب دزفول،که بجا مانده از دوره ساسانیان است.
علاوه بر آثار باستانی که قدمت آن به قبل از ظهور اسلام در ایران میرسد،سینه پهناور گسترده این منطقه دارای بناها،مساجد و بقاع متبرکهای است که ایجاد آنها از اولین قرن ورود تمدن عظیم و آگاهی بخش اسلام آغاز و تا امروز ادامه داشته و بیشک برای همیشه ادامه خواهد داشت.