چکیده:
مسالة هویت دینی جوانان، با توجه به نقش سازندة آنان در سرنوشت آیندة کشور، اهمیتی دو چندان دارد. با توسعة ارتباطات و رسانهها و دریافت جهانی اطلاعات، نسل جدید به مراجع جدیدتری دست مییابد. در عصر حاضر، که شتاب و تغییر و تحولات گسترده از ویژگیهای آن است و فنآوریهای ارتباطی از ابزارهای مهم در انتقال و تبادل اطلاعات و فرهنگ است،شکلگیری هویت را با تحولات و پیچیدگیهای بسیاری روبرو ساخته است. ظهور رسانههای جدید و پیامدهای آن، همچون شکلگیری جهان مجازی، تغییر در فرهنگ، آزادی از زمان و مکان و دخالت منابع متعدد در هویتیابی، هویت دینی جوانان را در جنبههای گوناگون رفتاری، اخلاقی و اعتقادی، با آسیب و چالشهایی مواجه ساخته است.این پژوهش با هدف آسیبشناسی رسانههای نوین در هویت دینی جوانان و همچنین ارائة راهکارهای رسانهای انجام گرفته است. روش این پژوهش توصیفی ـ تحلیلی میباشد. یافتههای پژوهش حاضر نشان میدهد که ازمهمترین آسیبهای رسانههای نوین، میتوان به حاشیه رفتن منابع سنتی، سلطة فرهنگ و ایدئولوژی غرب، فردگرایی و سکولاریسم اشاره کرد که سبب بروز دگرگونی در میزان التزام جوانان به جنبههای دینی و تغییر در ساحت شناخت و آگاهی آنان میشود.
خلاصه ماشینی:
یافتههای پژوهش حاضر نشان میدهد که ازمهمترین آسیبهای رسانههای نوین، میتوان به حاشیه رفتن منابع سنتی، سلطة فرهنگ و ایدئولوژی غرب، فردگرایی و سکولاریسم اشاره کرد که سبب بروز دگرگونی در میزان التزام جوانان به جنبههای دینی و تغییر در ساحت شناخت و آگاهی آنان میشود.
بدین ترتیب، اثر پذیرترین و در عین حال اثرگذارترین قشر در جریان تغییر و تحولات ارتباطی و فناوریهای جدید اطلاعاتی، جوانان هستند که میتوانند در این جریان، اثر گذار باشند و با بهرهبرداری از شرایط و فرصت پدید آمده و با به دست آوردن آگاهی و دانش، پیشتاز در عرصة دانش باشند یا تحت تأثیر فرهنگ و ایدة غربی، دچار بحران هویت شوند.
یکی از منابع هویتی جوانان در جوامع اسلامی، دین و باورهای مذهبی است که هویت دینی منسجمی را در جوانان پدید میآورد و امروزه با یورش فرهنگ سکولار غرب، به وسیلة رسانهها و ابزارهای جدید اطلاعاتی، با خطر و تهدید تساهل و تسامح دین از سوی جوانان روبه رو شده است (یاوری وثاق، 1392، ص13).
بر این اساس، ارزشها و باورهایی مثبت و پایدار درشکلگیری هویت فرد نقش به سزایی دارد و کمک میکند، براساس آنها نوجوان خود را بشناسد و از دیگران متمایز سازد؛ نقشهای اجتماعی و فردی خود را بپذیرد و هماهنگی و تعادل روانی در وی ایجاد شود، اما اگر نوجوان نتواند ارزشها و باورهای پایدار و مثبت در فرهنگ و جامعه خود بیابد، تعادل روحی و روانی وی بهم میخورد و دچار بیاعتمادی میشود.