چکیده:
بافت های تاریخی نه تنها به لحاظ جاذبه های تاریخی ، زیباشناختی ، تداوم خاطرات جمعی و هویت بخشی به شهرهای ما ارزشمند بوده ؛ بلکه محل زندگی و کار بخش قابل توجهی از جمعیت شهرها محسوب می شوند. زنده سازی این گونه بافت ها از طریق جذب گردشگر علاوه بر اینکه موجب درآمدزایی می شود در احیای حیات اجتماعی این بافت ها تاثیر بسزایی دارد. مسیرهای پیادة گردشگری ، به عنوان راهکاری کارآمد در جذب گردشگران داخلی و خارجی ضمن حفظ آثار با ارزش ، منجر به ارتقای هویت تاریخی آنها شده و در ارتقای کیفیت و احیای حیات اجتماعی شهرها نیز موثرند. بافت تاریخی شهر کرمان با جاذبه های تاریخی متعدد نمونه ای از این فضاهای شهری می باشد. هدف پژوهش حاضر، شناسایی پهنه های مناسب جهت ایجاد مسیرهای گردشگری پیاده در بافت تاریخی کرمان می باشد؛ بر این اساس در چارچوب روش تحقیق توصیفی - تحلیلی پس از مشخص شدن معیارهای موثر، وزن دهی آن ها طبق نظر کارشناسان گردشگری صورت گرفته است . سپس با استفاده از مدل AHP و نرم افزار Arc Map١٠ لایه های تولیدی هر معیار با توجه به وزن مشخص شده ، با یکدیگر تلفیق شده که خروجی آن ، نقشه پهنه بندی چهارگانة بافت تاریخی جهت ایجاد مسیر پیاده گردشگری می باشد. با توجه به نقشة نهایی مشخص شد که پهنة کاملا مناسب بیشتر در قسمت مرکزی بافت و این پهنه جاذبه هایی از قبیل (بازار بزرگ ، مجموعة گنجعلی خان ، مجموعة ابراهیم خان ، میدان ارگ ، مسجد جامع ، مسجد امام ) را در خود جای داده است و نیز با فاصله گرفتن از مرکز بافت به سمت حواشی از مطلوبیت اراضی کاسته می شود؛ همچنین در بین ١٢ معیار پژوهش معیار نزدیکی به شبکة ارتباطی با وزن (٠/٢١٧) بیشترین ارزش و معیار فاصله از پارک با وزن (٠/٠٢٦) کمترین ضریب اهمیت را نسبت به سایر معیارها به خود اختصاص داده اند.
خلاصه ماشینی:
مکان یابی پهنه های مناسب به منظور ایجاد مسیر پیادة گردشگری در بافت تاریخی شهر کرمان با استفاده از GIS * دکتر براتعلی خاکپور دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران ** محسن کمانداری دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران چکیده بافت های تاریخی نه تنها به لحاظ جاذبه های تاریخی ، زیباشناختی ، تداوم خاطرات جمعی و هویت بخشی به شهرهای ما ارزشمند بوده ؛ بلکه محل زندگی و کار بخش قابل توجهی از جمعیت شهرها محسوب می شوند.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل ١- موقعیت بافت تاریخی شهر کرمان بحث در این مرحله از پژوهش با توجه به موقعیت بافت تاریخی شهر کرمان و ویژگی های بومی آن ١٢ معیار از جمله : شبکة ارتباطی ، فاصله از ایستگاه اتوبوس ، فاصه از هتل ، فاصله از آثار تاریخی ، فاصله از پارک ، فاصله از پارکینگ ، فاصله از واحدهای پذیرایی ، فاصله از مراکز تفریحی ، فاصله از کلانتری ، فاصله از مراکز تجاری ، ارزش تاریخی محدوده و فاصله از شبکه ارتباطی درون بافت می باشند که به عنوان عوامل مؤثر در مکان یابی پهنة مناسب جهت گردشگری پیاده با توجه به منابع موجود و نظر کارشناسان مربوط به حوزة گردشگری انتخاب شده است ؛ به طوری که گردشگران را تشویق به پیاده روی نمود تا بدین طریق علاوه بر افزایش مدت اقامت گردشگران و کاهش بار ترافیکی ناشی از رفت و آمد آن ها، یک فضای شهری سالم و سرزنده که مرکز تعامل گردشگران و افراد بومی باشد را ایجاد نمود.
Urban tourism- the visitor economy and the growth of large city, London, continuum.