چکیده:
هند با برخورداری از منابع کلان طبیعی و انسانی، یک اقتصاد رو به رشـد و جغرافیایی که در محیط امنیتی و استراتژیک ایـران قرارمـیگیـرد، یکـی از مهمترین گزینه ها برای برقراری روابط پایـدار و قابـل اتکـاء سیاسـی بـرای جمهوری اسلامی ایران به شمار میآید. با این حال ، ظرفیت های اقتصـادی، تجاری و فرهنگی و نیز تلاش های دیپلماتیک ، تاکنون به برقراری یک رابطه سیاسی پایدار و قابل اعتماد میان دو کشور منجر نشده است . بر این اساس ، مقاله پیش رو در پی پاسخ دادن به این پرسش است کـه بـه چـه دلیـل یـا دلایلی، تلاش ها برای ایجاد یک رابطه اسـتراتژیک میـان ایـران و هنـد، بـا شکست مواجه شده و دو کشور نتوانسته اند تـاکنون دسـت بـه ایجـاد یـک مشارکت پایدار بزنند؟ در پاسخ به این پرسش ، نویسنده ایـن فرضـیه را بـه آزمون میگذارد که تفاوت در هدف و جهت رابطه ایران و هنـد، بـه گونـه ای که برای ایران ایجاد موازنه در برابر امریکا و برای هند همکاری بـا ایـران در کنار امریکا اسـت ، بـه ناکـام مانـدن تـلاش هـا بـرای برقـراری یـک رابطـه استراتژیک میان دو کشور انجامیده است . نویسنده از نظریه موازنه نرم برای تحلیل رابطه ایران و هند، زمانی که عامل امریکا به عنوان یکی از متغیرهای اثرگذار بر روابط مطرح است ، استفاده کرده است .
خلاصه ماشینی:
"(1391 این خلاء پژوهشی در ادبیات روابط ایران و هند، نویسنده را بر آن داشته است تا در پی ارائه پاسخ به این پرسش برآید که به چه دلیل یـا دلایلـی تـلاش هـا بـرای ایجاد یک رابطه استراتژیک میان ایران و هند با شکسـت مواجـه شـده و دو کشـور نتوانسته اند تاکنون دست به ایجاد یـک مشـارکت پایـدار بزننـد؟ در پاسـخ بـه ایـن پرسش ، نویسنده این فرضیه را به آزمون میگذارد که «با وجود اینکه مجموعـه ای از علایق استراتژیک ، سیاسی، اقتصادی و تجاری ایران و هند را بـه ایجـاد یـک رابطـه استراتژیک تشویق کرده است ، تفاوت در هدف و جهت این رابطه کـه بـرای ایـران / ایجاد موازنه در برابر امریکا و برای هند همکاری با ایران در کنار امریکـا اسـت ، بـه ناپایداری همکاریهای دوجانبه و فراموش شدن ایـده رابطـه اسـتراتژیک انجامیـده است ».
Iran – India alliance خود در زمینه های اقتصادی و سیاسی به صورت دوجانبه ادامـه دادنـد، امـا افـزایش تنش در روابط ایران و ایالات متحده و غرب و در نتیجه فشار غرب به دیگر مراکـز قدرت جهانی برای همراهی نکردن با ایران ، مانع از آن شد که روابـط ایـران و هنـد به سطح استراتژیک ارتقاء پیدا کند.
در ایـن میـان ، همان گونه که منتقدان نظریه موازنه نرم مطرح میکنند، همکاریهـای هنـد بـا ایـران علیرغم میل امریکا (تا قبل از اوج تقابل ایران و امریکا بـر سـر مسـئله هسـته ای و تلاش امریکا برای ایجاد اجماع جهـانی برضـد ایـران )، بـه دلایلـی از جملـه منـافع اقتصادی این همکاری، ملاحظات استراتژیک و امنیتی و دغدغه های سیاسی داخلـی این کشور صورت پذیرفت ."