خلاصه ماشینی:
ایرانیان 143 سال پیش از اختراع گوتنبرگ چاپ داشتهاند گفتوگو با مهدی محسنیان راد گوتنبرگ،چاپ را در سال 1436 میلادی اختراع کرد،ایرانیان در دوران شکوفایی اروپاییان از بسیاری از اختراعات آنان با فاصله زمانی نه چندان زیادی بهره میگرفتند،اما صنعت چاپ،381 سال بعد از وارد خاک ایران میشوند،چرا؟ این سؤالی است که برای یافتن پاسخ آن پای گفتوگو با دکتر«مهدی محسنیان راد»عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق(ع)و استاد ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی نشستیم.
دربار صفویه از تاجر طلافروشی همانند شاردن پذیرایی میکند تا بینظیرترین جواهرت را بسازد یا ساخت مسجدهای عظیم با گنبدهای فیروزهای مورد توجه این خاندان بوده است،اما کمترین توجهی به سامان دادن کتابت و چاپ نداشتند،چه دلیلی پشت این قضیه بوده است؟ این مسائل سر نخهای مهمی است که باید روی آن کار کرد.
او چند کتاب فارسی و عربی چاپ شده را به من نشان داد(در اروپا حروف فارسی وجود داشت و کتاب به این زبان چاپ میشده و این یعنی در آن قرن کتاب چاپی به اصفهان آورده شده است و نه تنها حاکمان بلکه مردم هم از این اختراع مطلع بودند)و از نظر شاه نیز گذارند و موافقت وی را برای ورود متخصصان این فن جلب کرد،اما وقتی مسأله پرداخت پول به میان آمد،این کار مفید متوقف شد.
ورود اروپاییان به کهکشان گوتنبرگ به سال 1436 میلادی برمیگردد،در دورههای تاریخی قبل از صفویه هم وضعیت به همین منوال بود؟ من شواهد پنهانی پیدا کردهام که در زمان آل بویه به تاریخ(693 قمری/1293 میلادی)در آذربایجان صنعت چاپ اسکناس وجود داشته است.