چکیده:
با پیشرفت تئوری های توسعه، مسائل اجتماعی جایگاه مهمتری در بررسی فقر و توسعه انسانی پیدا کرد. برای برنامه ریزی در خصوص کودکان نیز ابعاد مختلف توسعه کودک (اعم از وضعیت آموزش، بهداشت، تغذیه، دسترسی به سرپناه و…) نیازمند بررسی است تا برنامه ریزان با در نظر گرفتن نقطه شروع، قادر به تبیین چشم انداز ایدئال برنامه ریزی برای دست یابی به آن باشند. گزارش «وضعیت کودکان جهان» که توسط یونیسف به طور سالیانه منتشر می شود، تلاشی در جهت بررسی کمی ابعاد مختلف رشد کودکان در سراسر جهان می باشد. یکی از این شاخص های کلیدی در این گزارش میزان مرگ و میر زیر 5 سال است. این شاخص نمایانگر تعداد کودکانی است که در زمانی بین لحظه تولد تا پیش از پنجمین سال تولد از دست می روند و در دیدگاه یونیسف، مهمترین شاخصی است که در حال حاضر می تواند برای بررسی وضعیت کودکان مورد استفاده قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
در این بررس ها، دو گزارش کلیدی مورد توجه برنامریزان و تحلیل گران قرار می گیرد: «شاخ های توسعه انسانی »٤ که توسط برنامه عمران سازمان ملل تهیه می شود و «وضعیت کودکان جهان »٥ که صندوق کودکان سازمان ملل (یونیسف ) آن را تهیه می کند.
علاوه بر این دو گزارش ، سازما های توسعه و حقوق بشری متعدد دیگری در سا های اخیر، اقدام به تهیه گزار هایی مبتنی بر بررسی ابعاد مختلف اجتماعی ـ اقتصادی کرده اند؛ از جمله سازمان دیدبان اجتماعی ٦ که یک سازمان بین المللی است که نقش آن بررسی وضعیت فقر در سطح جهان ، برنامهای مربوط به فقرزدایی و برابری جنسیتی است .
در ایران در بسیاری از شاخ های انسانی و اجتماعی پیشرف های قابل توجهی وجود داشته است که باید از آنها برای بهبودهمه جانبه وضعیت کودکان بهره گرفت (از جمله نرخ باسوادی در بین زنان و مردان ، دسترسی به خدمات اولیه بهداشتی و ...
درعین حال بین کارشناسان و متخصصین حقوق کودک برای در نظر گرفتن این شاخص و به طور کلی بررسی شاخ های کلان اقتصادی در تحلیل وضعیت کودکان بحث و اختلاف وجود دارد.
اما به همان اندازه نیز مهم است که زنان آماده مشارکت درزمینهای اقتصادی ، سیاسی و اجتماعی شوند، آموزش مورد نظررا در این زمینها ببینند و برای بهبود شاخ های توسعه در سطح کلان نقش موثر داشته باشند.