چکیده:
فقه اجتماعي در ذات خود حكومت محور است؛ بدين معنا كه اجراي بسياري از احكام اسلام متوقف بر وجود حكومت است. از طرفي ديگر اهداف فقه اسلامي نيز داراي ماهيتي حكومت محور است. از اين رو تحقق اين اهداف تنها به وجود حكومت ديني منوط مي باشد. به طوري كه با فقدان حكومت صالح بسياري از آن احكام تعطيل يا به صورت ناقص اجرا مي گردد. در واقع، ميان فقه اسلامي و ديانت، با مسئله حكومت پيوندي ناگسستني برقرار است. اين نوشتار با سيري اجمالي در برخي احكام اجتماعي اسلام و اهداف فقه در پي اثبات ضرورت حكومت ديني در راستاي تحقق اهداف فقه و اجراي احكام آن است.
خلاصه ماشینی:
"بدین ترتیب، هدف این معروف نیز همانند علم الهیات در نهایت دفاع از آموزهها، مدعیات و تشریفات دینی است؛ یعنی اقناع و توجه دینداران، توضیح و تبیین و تبلیغ مخاطبان و مغلوب ساختن معاندان؛ (تقی زاده داوری، 1388: 13 ـ 12) فقه اجتماعی فقه اجتماعی یکی از حوزههای مطالعاتی در اندیشه اجتماعی اسلام است که به عنوان شاخهای از الهیات اجتماعی اسلامی، به آن بخش از گزارهها و احکام فقهی که دارای آثار و کارکردهای مستقیم یا غیر مستقیم بر جامعه است نظر دارد؛ فقه اجتماعی در پیوند با مسائل اجتماعی بشر، قابلیت توسعه فراوانی دارد.
در هر حال اگر نظر مقام معظم رهبری را که نگاه اجتماعی به فقه در حوزه استنباط را میتوان به تمامی گزارههای فقهی سرایت داد و فقه حکومتی را نگاهی حاکم بر تمام فقه دانست، پذیرا نباشیم میتوانیم به قدر متیقن هر دو دیدگاه اکتفا کنیم و بخش وسیعی از احکام فقهی را اموری مربوط به حکومت و اجتماع بدانیم که تحقق اهداف فقه و اجرای بسیاری از این احکام در گرو وجود حکومت شایسته و مطلوب فقه اسلامی میباشد.
ک: ضیائی فر، 1387: 37 ـ 33) نتیجه اینکه فقه اسلامی دارای هر دو دسته اهداف اخروی و دنیوی میباشد و از آنجا که در شرع اسلامی همواره کسب سعادت جاوید مقصود بالذات است و اهداف دنیوی نقش مقدمی دارند، هر حکومتی نمیتواند مجری احکام فقهی اسلام باشد و تنها حکومتی شایستگی این مهم را دارد که در حکومتداری، کاربست و حفظ قدرت سیاسی، اهداف، شیوهها و هنجارهای تبیین شده در دین را رعایت کنند؛ حکومتی که مقصود بالذات آن تأمین مصالح دنیوی و اخروی میباشد و در جهت منافع واقعی ملت و اجرای حق و عدالت است."