چکیده:
هدف: تمرينات تعادلي مي تواند ميزان افتادن در سالمندان را كاهش دهد. طبق اصل اختصاصي بودن تمرين، انجام برنامه هاي تمريني اختلالي مشابه شرايط واقعي مي تواند به نارسايي هاي حسي و حركتي مرتبط با افزايش سن كمك كند. همچنين، استفاده از برنامه هاي تمريني در آب مي تواند محدوديت هاي اجرايي را كاهش دهد. لذا هدف از تحقيق حاضر مقايسه اثربخشي تمرينات تعادلي اختلالي و غير اختلالي در آب بر قابليتهاي تعادل ايستا و پوياي زنان سالمند است.
روش بررسي: روش تحقيق حاضر از نوع نيمه تجربي با طرح پيش آزمون، پس آزمون با گروه كنترل است. بدين منظور 37 زن سالمند با دامنه سني 80-65 به روش نمونه گيري در دسترس انتخاب و از طريق گمارش تصادفي، به گروههاي آزمايشي اختلالي (n= 12)، غيراختلالي (n= 12) و كنترل (n= 13) تقسيم شدند. از تمامي آزمودنيها قبل و پس از دوره تمريني، با استفاده از دستگاه تعادل سنج بايودكس آزمون ثبات قامتي به دو صورت ايستا و پويا اجرا شد. به منظور تحليل يافته ها از آزمونهاي تحليل واريانس، t همبسته و t مستقل استفاده شد.
يافته ها: تمرين اختلالي بر همه شاخصهاي تعادل ايستا و پويا بهبود معناداري ايجاد نمود (p<0/05). همچنين تمرين غيراختلالي فقط بر شاخص نوسان مياني-جانبي (ML) در هر دو نوع تعادل ايستا و پويا تاثير معنادار نداشت (p>0/05). علاوه بر آن نتايج نشان داد تمرين اختلالي در مقايسه با تمرين غيراختلالي تاثير بيشتري بر بهبود تمامي شاخص هاي تعادل ايستا و پويا داشته است ((p<0/05.
بحث و نتيجه گيري: يافته هاي تحقيق حاضر، اصل اختصاصي بودن تمرين را مورد تاييد قرار داد. تحقيق حاضر همخوان با برخي تحقيقات گذشته ثابت نمود تمرينات تعادلي مي توانند باعث بهبود تعادل شوند، اما اين گونه تمرينات براي بهبود سازگاريهاي عصبي عضلاني ويژه تعادل، به حد كافي اختصاصي نيستند. بنا براين، تمرينات اختلالي مي توانند پاسخهاي جبراني قامتي در اثر اختلال بيروني را فعال كرده و در نتيجه خطر افتادن را كاهش دهند.