چکیده:
پژوهش روايت، يكي از رويكردهاي نوظهور در ذيل پژوهش كيفي است كه از دهه 1990، به عنوان روشي مستقل و منحصربه فرد در علوم اجتماعي مطرح شده است. اين پژوهش، به مثابه يك روش، به بررسي جنبه هاي خاصي از تجربه زندگي زيست شده و روايت شده انسانها ميپردازد و در پي مفصل بندي و فهم عميق تر اين تجربيات برساخته شده از طريق گفت وگوها و مشاركت در زندگي مشاركت جويان، در بافت اجتماعي و فرهنگي است. پژوهش روايت، بر اين امر تاكيد دارد كه چگونه افراد به تجربيات خود از طريق داستان هايي كه ميگويند، معنا ميبخشد. هدف از اين مقاله، معرفي اجمالي پژوهش روايت به مثابه نوع خاصي از روش تحقيق كيفي است كه به كمك آن، ميتوان برخي از مناسبات زندگي اجتماعي كنشگران را توصيف و تفسير نمود. براي نيل به اين مقصود، ابتدا فضاي مفهومي روايت و كاربردهاي آن و سپس، مفروضات بنيادين اين پژوهش، شيوه هاي گردآوري، انواع روش هاي تحليل دادهها و معيارهاي اعتبارسنجي بررسي خواهد شد. سپس، به نقد و بررسي اين رويكرد پرداخته شده است.
خلاصه ماشینی:
"علی رغم تفاوتهای نظری، وجوه اشتراک زیادی بین این دو رویکرد در پژوهش روایتی معاصر، از جمله تلقی روایت به مثابه روش مقاومت در برابر ساختارهای موجود قدرت وجود دارد (اندروز و دیگران، 2013، ص5ـ3).
با این حال، برخی پژوهشگران مثل رایزمن (2005)، لاولر (2002)، کاننوللی و کلندینن (1990)، گادموندسدوتیر (2001)، میشلر (1999) و کارتر (1993)، رهیافت روایتی را نهتنها وسیلة تحلیل سرگذشتها و تاریخ زندگی، بلکه به عنوان یک روش پژوهش مستقل؛ یعنی یک ژانر پژوهشی، که در ذیل پژوهش کیفی یا تفسیری جای میگیرد، در نظر گرفتهاند.
آنها معتقدند: اگر پژوهشهای کیفی به دنبال پاسخ به این سؤال است که کنشگران اجتماعی چگونه جهان و جایگاه خود را در آن تفسیر میکنند، تحلیل روایت نیز میتواند این تفسیرها را مفهومسازی کند (لاولر، 2002، ص 244ـ243).
مفروضات و ویژگیهای پژوهش روایت فرض اساسی در پژوهش روایتی، این باور است که افراد دنیای اجتماعی خود را به شکل بسیار کارآمدی از طریق داستانگویی میسازند (ر.
پولکینگورن، گزارش روایت تبیینی را پسگویانه میداند و نشان میدهد که فرایند ساختن توصیفهای منطقی و باورپذیر، توسط پژوهشگر روایتی از طریق چیدن قطعات رخدادهای گذشته در کنار همدیگر صورت میگیرد، بهطوریکه این قطعات، در کل داستان روشن شود (ر.
با این حال، بر اساس هدف پژوهش، برخی محققان از نظریههای روایت بهره میبرند و چارچوب خاص روشی برای پژوهش خود تدوین میکنند.
& Tambouku, M, 2013, Doing Narrative Research, London, Thousand Oaks; New Delhi: SAGE.
, and Ĉermák, I, 2008, Narrative Psychology, In: Carla Willig and Wendy Stainton-Rogers (Eds,) Handbook of Qualitative Research in Psychology, Sage Publications Ltd. Hoffman, L, 1988, Teacher personal practical Knowledge, Unpublished master's Thesis, University of Calgary."