چکیده:
توسعه بیسابقه روابط چین و افغانستان طی سالهای اخیر و ورود چین به عرصه تحولات سیاسی افغانستان به عنوان یک بازیگر بیطرف حکایت از تکاپوی چین برای ایفای نقشی فعال در عرصه افغانستان آن هم پس از سی سال "سیاست صبر و انتظار" دارد. فرصت خروج ناتو از افغانستان در سال 2014، سبب شده تا چین در چارچوب "رهیافت ژئوپلیتیک همسایگی"، نگاه تازهای به افغانستان داشته باشد؛ نگاهی که برخلاف گذشته، چین را از "یک کشور ناظر بر تحولات افغانستان" به "کشوری مداخلهگر سازنده در افغانستان" تبدیل خواهد کرد. رهیافت ژئوپلیتیک همسایگی چین چهار ویژگی مهم سیاسی، استراتژیک، جغرافیایی و اقتصادی را در بر میگیرد و پکن امیدوار است در چارچوب این رهیافت بخشی از نگرانیهای امنیتی-سیاسی و اقتصادی- تجاری خود را از ناحیه افغانستان بر طرف نماید. نگرانیهای امنیتی چین و تغییر مهم در شرایط ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک پکن را مجبور کرده تا دیپلماسی فعالتری در قبال افغانستان در پیش بگیرد.
این مقاله در جستجوی پاسخ به این سوال است که دیپلماسی جدید چین در صحنه افغانستان از چه ماهیت و ویژگیهایی برخوردار است و پیامدهای آن چیست؟ و بر این فرضیه استوار است که تعامل سازنده با افغانستان، منافع استراتژیک، اقتصادی و امنیتی چین را توسعه خواهد داد که به طور مستقیم با مخاطرات امنیت ملی چین و فرصتهای اقتصادی مرتبط میباشد. درواقع، افغانستان تجزیه شده، هرج و مرج و بنیادگرا، برخلاف منافع چین است و تهدیدی برای حفظ ثبات در منطقه خودمختار سینکیانگ است.
خلاصه ماشینی:
درحـالی کـه چـین مرز مشترک بسیار کمی (٩٢ کیلومتر) با افغانستان دارد، اما سیاست چین در آسیای مرکـزی برای مدت طولانی آرام و محتاط بوده و بر توسعه منطقه به عنوان یـک شـریک اقتـصادی بـا سین کیانگ ٤ متمرکـز بـوده اسـت (٢٠١٣:٢٨٠ ,Kim and Indeo).
ایـن تنها نتیجه خلاء قدرت ناشی از خـروج نیروهـای آمریکـایی و موقعیـت هـای تغییـر در خـود افغانستان نیست ، بلکه به خـاطر ایـن اسـت کـه افغانـستان بـه بخـشی از دیپلماسـی جدیـد همسایگی چین تبدیل شده است (٢٠١٣ ,Zhenmin).
این مقاله در جستجوی پاسخ به این سوال است که دیپلماسی جدیـد چـین در صـحنه افغانستان از چه ماهیت و ویژگی هـایی برخـوردار اسـت و پیامـدهای آن چیـست ؟ و بـر ایـن فرضیه استوار است که تعامل سازنده با افغانستان ، منافع استراتژیک ، اقتصادی و امنیتی چین را توسعه خواهد داد که به طور مستقیم با مخاطرات امنیت ملی چین و فرصت های اقتـصادی 1.
طـی ایـن دیـدار، وانگ یی از جامعه بین الملل خواست تا کمک های ضروری به افغانستان را به چهار روش عمده فراهم کنند: به مردم افغان کمک کنند تا باهم کار کرده و یک حکومت باثبات ایجاد کنند؛ از مصالحه سیاسی میان همه جناح ها مثل طالبان حمایت کنند و به بازسازی اقتصاد افغانـستان و ورود این کشور به همکاری منطقه ای کمـک کننـد (٢٠١٥ ,Yi).
- Khalilzad, Zalmay (3 Nov. 2014), "Why Afghanistan courts China", The New York Times, Available at: http://www.
(29 October 2014), "Afghanistan and China Open a New Chapter", The Diplomat, Available at: http://thediplomat.