چکیده:
«رفاه اجتماعي» يكي از متغيرهاي مورد استناد براي شناسايي نياز اقشار مختلف در حوزه برنامه ريزي هاي كلان دولت هاست و راه هاي دست يابي به آن در مورد هر قشر به مختصات و شرايط جغرافيايي، فرهنگي، و تاريخي منطقه بستگي دارد. هدف اين مقاله ارائه گزارش بخشي از پژوهش نيازسنجي اجتماعي ـ فرهنگي كلان شهر تهران (مصوب شوراي پژوهشي پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي) در خصوصِ ارتباط ميزان تحصيل و شغل با انتخاب سه دسته از نيازها: مادي، عرفي ـ اخلاقي، و معنوي است.
توسعه مادي و معنوي هر جامعه با توجه به مقدورات و اهداف همان جامعه و با برنامه اي هماهنگ تحقق مي يابد و بر آن اساس، جوامع پيش رفته برنامه هاي كلان چندده ساله و كشورهاي در حال توسعه برنامه هاي كوتاه مدت تري (پنج ساله) را طراحي، اجرا، و بهينه مي كنند. شناسايي، جمع آوري، و بررسي آماري نيازها بين طيف هاي مختلف تحصيلي و طبقات شغلي و تجزيه و تحليل آن مقدمه اي بر شناخت خصوصيات اجتماعي و فردي جامعه در حال تغيير است. يافته هاي استنباطي و آماري اين گونه پژوهش ها به بازنمايي خلاها كمك مي كند و ضرورت طراحي يك الگوي جامع رفاهي را در سطح ملي فراهم مي آورد. بر اساس تحليل هاي آماري تحقيق حاضر، رابطه معناداري بين گروه هاي شغلي و تحصيلي وجود دارد و متغير شغل، در مقايسه با متغير ميزان تحصيلات، تاثير بيش تري در انتخاب نيازهاي اجتماعي دارد.
خلاصه ماشینی:
"در این طرح عـلاوه بـر سنجش نوع انتخاب نیاز و اولویت های پرسش شوندگان نسبت به خواسته هایی که منجر به رفاه فردی و اجتماعی آنان می شود، ارتباط آن با عوامل اجتماعی پیش بینـی شـده در چهـار برنامة پنج سالة توسعه نیز مورد توجه قرار گرفته است .
سؤال های اصلی پرسش نامه نیز عبارت بودند از: الف ) نیازهای فردی ، صنفی ـ خانوادگی ، و اجتماعی با چه اولویت و میزانی از اهمیـت مشخص شده اند؟ ب) آیا شما این نیاز را همیشه در خود حس می کردید؟ یا فکر می کنید عوامل دیگـری از جمله شرایط خانوادگی ، پیش رفت جامعه ، تغییرات تکنولوژی ، توسعة اقتصاد جهـانی ، و غیره در پیدایش این نیاز نقش داشته اند؟ ج) برای رفع هر یک از نیازهای ذکرشده ، شناسـایی کـدام یـک از راه هـای پیشـنهادی (ارتباطات ، قدرت مالی ، قدرت سیاسی ) و به چه میزانی می تواند به کمبودهای مـورد نظـر کمک کند؟ د) از سه عامل کوشش فردی ، صنفی و خانواده ، و دولـت و مراکـز اجرایـی بـه ترتیـب کدام یک و به چه میزان در رفع این نیاز مؤثرترند؟ ٣.
شغل هردو جنس و اولویت های رفع نیاز اجتماعی : بـا توجـه بـه پاسـخ هـای ١٨٧٤ پاسخ دهنده و نتیجة تست خی دو، با درجة آزادی ٢٠، رابطة معناداری بـین ایـن دو متغیـر مشاهده نشد (٠٥<P).
نتایج اجمالی تحقیق نیازسنجی فرهنگی ـ اجتماعی کلان شهر تهران بر اساس دو متغیـر میزان تحصیلات و شغل عبارت اند از: • نیازهای فردی در گروه های تحصیلی موضوعات عرفی ـ اخلاقی و در گـروه هـای شغلی در اولویت اول نیاز مادی و در اولویت دوم موضوعات معنوی انتخاب شد."