چکیده:
در این مقاله با در نظر گرفتن ماهیت سه گانه فرهنگ ایران (فرهنگ ایرانی، اسلامی و غرب) با روش توصیفی تحلیلی به بررسی و بازخوانی آرای سروش، شریعتی و رجایی که به این سه وجه قائل هستند، پرداخته می شود تا در ارائه رویکرد تلفیقی متوازن به فرهنگ ایران، مورد استفاده قرار گیرند. دیدگاه شریعتی تأکید بر شناخت آگاهی بخش از اسلام و همراهی آن با عشق و عمل، بهره وری آگاهانه از غرب و نه تقلید کورکورانه، شناخت سنت با دیدی تاریخی و نقد و تحلیل آن و تدوین ایدئولوژی اسلامی تأسیسی و استقراری به پشتوانه اجتهاد و امر به معروف و نهی از منکر، دیدگاه سروش در زمینه اسلام تحقیقی به جای اسلام تقلیدی، بهره وری از فقه پویا و دیدگاه رجایی در زمینه چگونگی تلفیق این عناصر و پرهیز از فروکاستن آنها به دیگری در شکل گیری رویکرد تلفیقی متوازن نقش اساسی ایفا می نماید. این رویکرد که در برابر رویکرد تلفیق افتراقی و نامتقارن قرار داد؛ به نسبتی متوازن و مکمل بین جنبه ایرانی، اسلامی و غربی فرهنگ ایران اشاره دارد و طی مراحل واکاوی(تجسسی تاریخی در ابعاد مختلف فرهنگ ایران) ، سنجش (شناخت نقاط قوت و ضعف) و بازسازی شکل می گیرد.
خلاصه ماشینی:
"(مرحله بازسازی ) اجتهاد ؛ امر به معروف و نهی از منکر، مهاجرت (بی اثر بودن گزینه مهاجر در عصر حاضر) فقه پویا و اسلامتحقیقی (عدم تعیین حیطه های اثر گذاری فقه و چگونگی پویا نمودن آن ) عدم تضاد و عدم تناقض (نحوه تلفیق مشخص نیست چگونه متضاد و متناقض نیستند) توحه به جلوه های مختلف اجتهاد و پویایی با نگاه اعتدال گرا (مرحله بازسازی ) اهمیت تاریخ و همزیستی مسالمت بهره جستن از جامعه شناسی (عبرت آموزی ) اهمیت تاریخ وعقلانیت (تفکر منطقی ) آمیز سنت ، دین و مدرنیته و توجه به جنبه های مثبت (غلفت از جنبه های منفی ) تاریخ ، جامعه شناسی ، اندیشه ورزی ، توجه به ویژگی های مثبت و منفی فرهنگ (مراحل واکاوی و سنجش ) ایدئولوژی (دورهتأسیس ) فربه تر ازایدئولوژی (توجه بیشتر به دوره استقرار) تگاهی تعالی گرایانه به مذهب نگاهی فراتر از ایدئولوژی به دین و توجه به حدود فقه و تحقیق پذیری جلوه های مختلف دین (مرحله بازسازی ) توجه به دنیویکردن دین و جلوه های عملی آن توجه به باطن دین و محصور نماندن در ظاهر توجه به جلوه های باطنی دین توجه به ظاهر و باطن دین و جلوه های عملی آن و درک مفهوم و عمق دین (مرحله سنجش ) ٧- نتیجه گیری در این مقاله سعی شد با بهره جستن از دیدگاههای سروش ، شریعتی و رجایی رویکرد تلفیقی متوازن که هر سه جنبه فرهنگ ایران یعنی ایرانی ، اسلامی و مدرن را مورد توجه قرار می دهد، ارائه گردد."