چکیده:
دولت در جمهوری اسلامی ایران به دلیل ذات مردمسالارانه خود نهادی متحول وپویا میباشد. به طوریکه طی چهار دهه گذشته جریانها و گروههای سیاسی مختلف با اندیشههای متفاوت در عرصه دولت در ایران حضور داشتهاند. سوال این پژوهش آن است که این تحولات در عرصه دولت چه تاثیری برتفاوت عملکردی وکارامدی دولتهای مختلف داشته است؟ روش این پژوهش تاریخی –تطبیقی است و یافتههای پژوهش نشان میدهد که هرچند طی چند دهه بعد از انقلاب اسلامی ایران، جریانها و گروههای سیاسی مختلف به عنوان عوامل ارادی با اندیشههای متفاوت در عرصه دولت در ایران حضور داشتهاند. امااین دولتها موفق نشدهاند تحول ساختاری در اقتصاد را رقم بزنند وتفاوت عملکرد آنان در عرصه اقتصاد به حدی چشمگیر نیست که بتوان آن را تحولی عمده در اقتصاد ایران تحت تاثیر رویکردهای جدید دولتها دانست. در تبیین چرائی ضعف عملکرد دولتها باید به این واقعیت اذعان داشت که ضعف ارتباطی وتعاملی در فرایند عمل سیاسی بین ساختارها وکارگزاران نقش اصلی را در ضعف کارامدی دولتها ایفا کرده است.
خلاصه ماشینی:
گروهی از صاحبنظران مدعی هستند که تحول دولت وعملکـرد آن تحـت تاثیر ساختارهای مستقر در نظام سیاسی است و دولتهـا اختیـارات محـدودی در ایجـاد تحولات دارند در واقع بر اساس این دیدگاه ، ساختار ها ی مستقر در عرصه سیاسی تا حد زیادی ، سمت و سو و نحوه عملکرد نهادهای سیاسی همچون دولت را تعیین مـی کند بنابراین با ارجاع به این ساختارها می توان به فهـم مناسـبی از عملکـرد نهادهـا ی سیاسی دست یافت ساختارگرایان تلاش می کنند تا ثابت کننده که کارگزارن سیاسـی و اجتماعی کاملا آزاد در اعمال اراده خود نمی باشند و همواره در درون قالبهای محـدود شده ای که توسط ساختارهای اجتماعی سیاسی برای آنهـا در نظـر گرفتـه شـده اسـت تصمیم می گیرند و حرکت می کننـد (بشـیریه ، ١٣٩١: ٢٨٤ ).
اما مشکلات متعددناشی از جنگ همچون ، تحریم بین المللی و کاهش درآمدهای نفتی کشور بشدت فعالیتهای آن دولت را تحت شعاع قرار داد ایـن عوامل باعث گردید که این دولت نتواند سیاستهای پایدار اقتصادی و اجتماعی را ادامـه دهد و تمام تلاش آن برای ادامة حفظ وضع موجود در شـرایط جنـگ و جلـوگیری از ایجاد مشکلات بیشتر برای مردم و انقلاب مصروف می شد با پایان جنگ و در آستانه انتخابـات ریاسـت جمهـوری در سـال ٦٧ جریـان جدیـدی بتدریج شکل گرفت که عمدتا نیروهایی تکنوکرات (فن سالار) بود ندکـه سـابقة کـار اجرایی داشته و بسیاری از آنها در کابینة دولت قبلی نیز پست وزارت یـا مشـاورتی را دارا بودند از نظر فکری این جریان نیروهـای میانـه رو و عملگـرا بـود ندکـه از درون نیروهای راست و چپ دوران جنگ بیرون آمده و با دو جریـان اصـولگرای راسـت و چپ اسلام فقاهتی دارای اشتراکات و اختلافـاتی بودنـد و در مقـاطع مختلـف جهـت پیشبرد اهداف خود دست به ائتلاف تاکتیکی با این گروهها می زدند .