چکیده:
مطالعه پایداری کشاورزی مستلزم ارزیابی جامع و یکپارچه ای از دینامیسم حاکم و ارتباط تنگاتنگ ابعاد محیطی، اقتصادی و اجتماعی آن ها است . کشاورزی پایدار بدین معنا نیست که هیچ چیزی تغییر ننماید بلکه درپی بقاء و بهبود مشخصه های اقتصادی، محیطی و اجتماعی است تا بتوان سالم و بهره ور به ادامه حیات پرداخت . پژوهش حاضر جزء تحقیقات کاربردی، توصیفی – تحلیلی با هدف کلی تعیین نقش نظام بهره برداری تعاونی تولید روستایی در ارتقای سطح کشاورزی پایدار صورت گرفت . بدین منظور دو نوع نظام بهره برداری رایج در منطقه رودشت شهرستان اصفهان ، تعاونی تولید و خرد دهقانی مورد مطالعه قرار گرفت . نمونه گیری به روش سرشماری شامل کلیه کشاورزان عضو تعاونی ( ١٦٨ =n ) و به روش تصادفی ساده ١٠٠ نفر از کشاورزان غیر عضو تعاونی ساکن در حوزه عمل تعاونی (١٠٠=n ) انتخاب و در آن شرکت داشتند. یافته ها نشان می دهد نظام بهره برداری تعاونی نسبت به خرد دهقانی در دستیابی به ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی توسعه کشاورزی، پایدارتر است . مهم ترین سازه های موثر در پایداری کل و نقاط افتراق کشاورزان عضو و غیر عضو تعاونی عبارتند از سود، مدیریت آب ، خاک، سم و کودهای شیمیایی، شیوه آبیاری نوین ، عملیات بی خاک ورزی. بنابراین پیشنهاد می شود با توجه به ناپایداری نظام بهره برداری خرد دهقانی در ابعاد اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی، تعاونی تولید با ایجاد انگیزه در بین کشاورزان و تقویت زیر ساخت ها تعداد بیشتری از کشاورزان را جهت دستیابی به کشاورزی پایدارعضو نماید.
خلاصه ماشینی:
"متغیر وابستۀ تحقیق «پایداری کشاورزی» در کشـاورزان عضـو در تعـاونی تولیـد روسـتایی ارگ رودشت و کشاورزان غیر عضو تعاونی است که این سازه بر اساس مهم تـرین پـیش بینـی کننده های پایداری در سه بعد اقتصادی ( متغیرهای اعتبـارات دریـافتی، عملکـرد محصـولات 1 )Census کشاورزی، میران تسطیح زمین هـای زراعـی و سـود کشـاورز)، اجتمـاعی ( سـطح ارتباطـات ، دسترسی به اطلاعات و میزان نفر ساعت کلاس آموزشی در خصوص شیوه های نوین عملیـات زراعی) و زیست محیطی (مدیریت خاک، مدیریت مصرف کودها، سم و آب ) ساخته شـد( جدول ١) .
جدول ٥- رگرسیون چندگانه برای شناسایی عوامل موثر بر پایداری اقتصادی، اجتماعی و محیطی متغیر ضریب B خطای معیار بتا آماره t سطح معنی داری ضریب تبیین پایداری اقتصادی ضریب ثابت 0/149 0/014 - 9/88 0/000 کاربرد آبیاری نوین 1/74 0/000 0/256 Apr-3 0/000 R2=0/34 عملکرد محصولات 0/079 0/016 0/696 3/56 0/000 سود 0/105 0/012 0/299 Apr-3 0/002 پایداری اجتماعی ضریب ثابت -1/048 0/199 - -4/9 0/000 ارتباطات اجتماعی 0/80 0/011 0/196 2/39 0/000 R2=0/289 کلاس آموزشی 0/079 0/016 0/302 3/89 0/000 پایداری زیست محیطی ضریب ثابت 0/112 0/018 - 5/73 0/000 مدیریت خاک 0/001 0/000 0/298 Sep-3 0/000 مدیریت مصرف کود 0/122 0/022 0/396 4/89 0/000 R2=0/371 مدیریت مصرف آب -0/010 0/003 0/245 3/69 0/000 ماحذ: یافته های تحقیق F=192/19 Sig=000/0 بحث و نتیجه گیری از دیدگاه بانک جهـانی، بایـد تعـاونیهـای تولیـد روسـتایی را پیشـگامان خصوصـیسـازی دانست که تولید کننـده محصـولات جدیـد و بازارهـای تـازه بـوده ، سـرمایه گـذاری در بخـش کشاورزی را رونق می بخشند و به تقویـت و هـدایت توسـعه کشـاورزی مـی پردازنـد( World ٢٠٠٣,Bank )."