چکیده:
هدف مطالعه حاضر، شناسايي و تحليل نقش تعاوني هاي توليد بر توسعه روستايي در ايران در استانهاي فارس، خراسان (رضوي، شمالي و جنوبي)، همدان، سمنان و گلستان از جنبه هاي اقتصادي و اجتماعي مي باشد. به منظور اثربخشي نقش تعاوني هاي توليد روستايي در كمك به شرايط اقتصادي و اجتماعي اعضاء، شناخت اثرات اقتصادي آنها در قالب متغيرهاي اقتصادي نظير بازدهي عوامل توليد، اثر بخشي بر سطح توليد و درآمد خانوار، ميزان احياي اراضي، امكان ايجاد صنايع تبديلي، استفاده از تكنولوژي جديد در قالب ماشين آلات و همچنين شناخت آثار اجتماعي آنها از طريق ارزشيابي ميزان رضايت و مشاركت اعضاء، وضعيت مهاجرت، رشد آگاهي، بهبود در رفاه اجتماعي اعضاء، تقسيم كار و تخصص گرايي و بهره مندي از دوره هاي آموزشي در شركت هاي تعاوني توليد ضرورت دارد.
بدين منظور با استفاده از روش نمونه گيري طبقه اي سهميه اي و به صورت تصادفي از بين اعضاي تعاوني هاي توليد استانهاي مذكور، نمونه اي به حجم 212 تعاوني انتخاب و تجزيه و تحليل داده ها به صورت توصيفي و استنباطي استخراج گرديد.
نتايج نشان مي دهد كه تعاوني هاي توليد دركاهش ميزان مهاجرت، افزايش مشاركت در امور توليدي و اجتماعي، جذب نيروي كار خارج از خانوار و تغيير نگرش از نگاه سنتي به كشاورزي به نگاه تجاري در بين اعضاء و افزايش خودآگاهي اجتماعي، نقش مؤثري داشته اند.
The aim of this paper is to investigate the role of producer cooperatives (PCs) on rural development in Fars، Khorasan، Semnan، Golestan and Hamadan provinces of Iran in 2007. More specifically، this paper focuses on the economic aspects and social changes occurred in rural area concerning the cooperatives development. In order to measure quantitatively the effectiveness of economic and social changes، we included per capita income، factors productivity، expansion of rain irrigation، technology changes as economic indicators and the rate of participation in social activities، rate of migration and job creation as social indicators in the model.
The findings based on 212 Producers Cooperative sampling data in the selected provinces show that the PCs have played a positive role in preventing migration to urban area. Moreover، the PCs have statistically significant and positive effects on the production، employment and labor productivity in this sector. In addition، in some areas they contributed to develop commercial agriculture.