چکیده:
بیداری اسلامی که با انقلاب در کشورهای عربی در سال 2011 وارد مرحله جدیدی شد، پیامدهای گسترده ای را به همراه داشت. امید آن می رفت که با موج فزاینده انقلاب های مردمی، نظمی جدید، منطقه ای و درون زا شکل گیرد؛ اما با ناتمام ماندن انقلاب و انحراف در بیداری اسلامی، وضعیت تضاد، دشمنی و جنگ داخلی در برخی کشورهای منطقه حاکم و سرنوشت ملل منطقه با چالش هایی خطرناک مواجه شد. مطالعه زمینه ها و عوامل موثر در این روند، در قالب فرصت ها و تهدیدهای بیداری اسلامی، می تواند گام مهمی در شناخت وضع موجود و ترسیم راهبردهای ممکن در سیاست خارجی ایران برای بهره گیری از فرصت ها و کنترل تهدیدات باشد. در این مقاله تلاش می شود با استفاده از مدل سوات ( SWOT)، فرصت ها و تهدیدهای بیداری اسلامی مطالعه و راهبردهای ممکن ارائه شود. مهم ترین راهبردهای ممکن عبارت اند از: راهبرد پیشگامی یا توسعه، راهبرد بازدارندگی یا تمرکز، راهبرد بازنگری یا تنوع و راهبرد دفاعی یا حفظ بقا.
خلاصه ماشینی:
"تقویت مبانی فرهنگی ـ عقیدتی تهدیدهای فراروی کشورهای اسلامی در ابعاد فرهنگی و عقیدتی از طریق شبکه های مجازی، رو به افزایش است و ایران اسلامی میتواند با استفاده از قوت هـای خـود ماننـد سابقه تمدنی، آموزه های انقلاب اسلامی و رشد علمی، این تهدیدها کـه عمـدتا در ابعـاد سلفیگری و انحراف در دین و گسترش فرهنگ غربی نمود دارد، را مهار کند.
هماهنگی بیشتر میان نهادهای متصدی سیاست خارجی شرایط جدید بیداری اسلامی میطلبد که دیپلماسی ایران بـا همـاهنگی بیشـتر و بـه صورت فعال و مؤثر در میان دستگاه هایی که با اهداف سیاست خـارجی ایـران در منطقـه مرتبط هستند، عمل نماید؛ یعنی با رصد دقیق تحولات منطقه ، فراتر و جلوتر از آن حرکت کند و از فرصت های پیش رو بهره گیرد.
تقویت اقتصاد مقاومتی با توجه به تهدیدهای فرامـرزی و اقتصـاد تـک محصـولی ایـران ، لازم اسـت اقتصـاد مقاومتی که اقتصاد دانش بنیان و تولیدمحور اسـت (ابـلاغ سیاسـت هـای کلـی اقتصـاد مقاومتی، ١٣٩٢) بیش از پیش در راهبرد اقتصاد ملی، مورد توجه قرار گیرد؛ زیرا با اصلاح ساختار اقتصادی کشور، نه تنها توان اقتصادی کشور افزایش مییابد، بلکه قدرت دفـاعی ایران نیز برای تأمین منافع کشور، به ویژه در شرایط بحرانی، ارتقا مییابد و ایران میتواند تهدیدها و زمینه های آسیب پذیری کشور را کـاهش دهـد و قـدرت مـانور خـود را بـرای شکل دهی به ساختار نوین منطقه ای افزایش دهد."