چکیده:
طی سالهای 1389- 1394، موج جدید اقتصاد اطلاعاتی و دانشبنیان، به شکلگیری شرکتهای دانشبنیان در جغرافیای کلانشهر تهران انجامیده است؛ اما مسئله این است که مکانگزینی این شرکتها، اغلب تابع قوانین بازار آزاد بوده و از چارچوبها، هنجارها و اسلوب برنامهریزی فضایی پیروی نکرده است؛ از اینرو، بررسی و تحلیل فضایی این پدیدهی نوظهور بهمنظور ارائهی سیاستهای برنامهریزی فضایی ضروری بهنظر میرسد. هدف اصلی این پژوهش، شناخت الگوهای فضایی توزیع شرکتهای دانشبنیان و ارتباط فضایی آنها با مؤلفههای محیطی، اجتماعی، اقتصادی، زیرساختی و آموزشی و پژوهشی در کلانشهر تهران است. در این پژوهش، دادههای بیش از نهصدوسی شرکت ثبتشده تا پایان سال 1394 در محیط GIS پیاده شده و با استفاده از روشهای آمار فضایی تجزیه و تحلیل شدهاند. یافتهها نشان میدهد که الگوی فضایی پراکنش شرکتهای دانشبنیان تهران ازنوع خوشهای است و ارتباط عمیقی بین زیرساختهای پایه، همانند خدمات حملونقل و نیز عناصر آموزش و پژوهش عالی وجود دارد. در پایان پیشنهاداتی برمبنای یافتههای پژوهش مطرح شدهاند.
خلاصه ماشینی:
"مهم ترین معیارهای مؤثر بر مکانگزینی شرکت های خدمات رسانی پیشرفته و دانش بنیان مؤلفه ی محیطی، مکانی و زیرساختی مؤلفه ی اقتصادی مؤلفه ی اجتماعی و عمومی دسترسی به زیرساخت های پایه دسترسی به بازار و مشتری خدمات میزان نیاز شرکت به برخوردهای چهره به چهره مجاورت یا دوری از سایر شرکت ها وجود شرکت های تولیدی اندازه (تعداد شاغلان ) شرکت میزان برخورداری و استفاده از IT امکان دسترسی به نیروی کار متخصص سال شروع فعالیت میزان فاصله از CBD تقاضای بازار/ مشتری قوانین و مقررات محیط جغرافیایی صرفه های در مقیاس ویژگی فضای انتخاب شده (اجتماعی، اقتصادی ، فضایی ) دسترسی به کاربری های خاص مانند پژوهشی قدرت رقابتی و شهرت شرکت ها سیاست و اهداف شرکت ها نوع خدماتی که توسط شرکت ارائه میشود استفاده از خدمات شهری / محلی منبع سرمایه گذاری شرکت دسترسی به فرصت های پژوهش و توسعه قیمت زمین و اجاره بهای تجاری / اداری و مالیات تغییرات سازمانی و ساختاری در اندازه و نوع کار شرکت ها اندازه ی شرکت و تولیدکننده (مشتری ) (تعداد شاغلان ) مرکز بودن یا شعبه بودن شرکت (اصلی / فرعی) مأخذ: محمدی، ١٣٩٢: ١٣٧ ٣.
/ الف / ب شکل ٤ الف ) ارزش املاک در مناطق شهری ؛ ب) آزمون رگرسیون وزن دار جغرافیایی (GWR) ارتباط بین زیرساخت حمل ونقل و تراکم شرکت ها نتایج تحلیل های فضایی مجاورت (Proximity) و تعیین شعاع پوشش خدمات دهی ایستگاه های متروی تهران نشان میدهد که نزدیک به هشتاد درصد از شرکت های دانش بنیان در نحوه ی قرارگیری خود به موضوع حمل ونقل توجه ویژهای دارند؛ به ویژه اینکه چون صد درصد این شرکت ها زمانی تأسیس شده اند که خطوط مترو در تهران دایر بوده است ؛ بنابراین برای درک اهمیت موضوع درکنار معیار معابر اصلی شهر تهران ، از این معیار برای بررسی ارتباط بین زیرساخت حمل ونقل و تمرکز فضایی شرکت ها استفاده شد."