چکیده:
با آنکه منابع دست اول در ارتباط با دین عیلام باستان بسیار اندک است، ولی میتوان از آثار معماری باقیمانده و در نوشتههای عیلامی، و نیز نوشتههای بین النهرینی درباره عیلامیان، اطلاعات جالبی به دست آورد. یکی از بزرگترین گروه نوشتههای برجای مانده، متعلق به شیلهک-اینشوشینک (1120-1150 پ.م.) از شاهان عیلامی میانه و سومین پادشاه سلسله شوتروکی، است. این پادشاه در کتیبههای خود به خدایان گوناگون و پرستشگاههای متعدد اشاره میکند. بیشترین پرستشگاههای مذکور در کتیبههای وی، توسط شاهان پیشین ساخته شده بودند و چون در حال تخریب بودند وی آنها را بازسازی کرده است. آنچه در این نوشتار بررسی میشود، پرستشگاههای عیلامی بر اساس کتیبههای شیلهک-اینشوشینک است.
خلاصه ماشینی:
"این خدایان که به نظر میرسد در مرتبۀ دوم اهمیت قرار دارند، نامشان ذکر میشود پس از فهرستی طولانی از نام های خدایان در نیایشی اولیه در کتیبه ای از شیلهک -اینشوشینک که روی استلی حک شده است (١§٥٤ EKI).
بعلاوه توجه به این نکته ضروری است که گروهی از upat hussip/lansitip که با شناسۀ جمع برای جاندار مشخص شده اند، میتواند مشخص کنندة آجرکاری رنگی یا زرین باشد، تزیین شده با نقش افراد یا موضوعاتی متعلق به دنیای ایزدی یا مقدس suhter’ royal de„Le "oise, Grillot-Susini, Franc) به نظر میرسد که سوهتیر بخشی از کومپوم کیدویه بود.
گریو-سوزینی بر اساس نوشته های برجای مانده ، ویژگیهای سوهتیر را چنین برمی - شمرد آشکار است که : سوهتیر داخل یک پرستشگاه قرار داشت ؛ معمولا با مصالحی با ارزش تر (آجر لعابدار یا طلا) از مصالح پرستشگاه اصلی ساخته میشد؛ احتمالا بخشی درونی از سازه معماری بود؛ دروازه ای وقف شده داشت ؛ بالای آن شاخ ها و جزء دیگری به نام sihha نصب شده بود؛ و میتوانست یک kukki (جزئی که احتمالا نماد ایزد 4 نپیریشه بود) نیز داشته باشد.
EKI 47: 15 [mu-ur-ti ANMa]-[za-a]t-me ha-la-a[t-ni ku-ši]-i[k-ni ù si]-[ia- an-me ú-p]a-[a]t a[k-ti-in-ni pe-ip]-[ši-ih ku-ši-ih] اقامت گاه /سکوی (؟) مزت ٣ با خشت خام ساخته شده بود من پرستشگاه را با آجر لعابدار مرمت کردم در ادامۀ کتیبه شاه فهرستی از چیزهای گرانبهایی را که در این پرستشگاه ها قرار داده است ذکر میکند: 16 [… a]-ak hu-un-ba-[ar la-an-si-ti-in-ni] a-ha ta-at-tah ..."