چکیده:
تبدیل خاورمیانه (شامل شمال آفریقا) به کانون توجه تلاش های سیاست خارجی ترکیه نشان از وجود بعد قدرتمند هویتی در سیاست خارجی جدید این کشور دارد. موضوع موردنظر این مقاله، دیدگاه حزب عدالت و توسعه (دولت حاکم) ترکیه در مورد تحولات خاورمیانه به ویژه در بحرین است و مبانی نظری استفاده شده در مقاله مبتنی بر نظریه سازه انگاری است. یافته های تحقیق نشان می دهد که ترکیه در گذشته رویکردی در قبال شورای همکاری خلیج فارس داشت و تلاش می کرد با این شورا کاملا در یک جبهه قرار نگیرد و به گونه ای موضع گیری کند که منافع خود در منطقه را تامین نماید. در این مقاله و در پاسخ به این پرسش که آیا کشور ترکیه خواهد توانست در بلندمدت نقش خود را در منطقه و جهان به عنوان قدرتی تاثیرگذار ایفا کند؟ باید گفت که با توجه به مواجه بودن ترکیه با چالش های عمده در سطوح داخلی و منطقه ای، این کشور مسیر دشواری را برای دستیابی به اهداف بلندمدت خود که همان افزایش نقش و نفوذ در تحولات منطقه ای و جهانی است، در پیش دارد.
خلاصه ماشینی:
با توجه به نقش کلیدی و تأثیرگذاری که احمد داوود اوغلو، وزیر امور خارجه سابق ترکیه در شکل دهی و اجرای سیاست خارجی این کشور پس از روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه داشته است ، برای درک و شناخت سیاست خارجی ترکیه و اهداف آن در منطقه خاورمیانه ، ناگزیر باید تحلیل را از اندیشه های وی شروع کرد.
این نوع برخورد با رعایت ظرافت های خاص میتواند باعث امتیازگیری از آمریکا و متحدان اروپاییاش به عنوان مثال برای عضویت در اتحادیه اروپا شود که میتوان ادعا کرد با توجه به حمایت های اخیر آمریکا از عضویت ترکیه در اتحادیه ، تا حدودی این مهم به دست آمده است و از سوی دیگر میتواند منجر به تثبیت موقعیت مرکزی ترکیه به عنوان یک کشور دارای قدرت و توان تصمیم گیری مستقل شود (واعظی، ٤٦:١٣٨٩).
معیار اقتصادی ترکیه در بسیاری از کشورهای منطقه دارای سرمایه گذاریهای کلانی بود وبه همین دلیل تغییروتحولات جاری در این کشورها و چالش های امنیتی و سیاسی پیش آمده برای آنها آنکارا را به واهمه انداخت که با مشکلات اقتصادی در عرصه کاهش میزان صادرات و عایدات به دست آمده از آنها مواجه شود که بالطبع تأثیری منفی بر رشد این کشور میگذاشت .
ترکیه با توجه به نیاز به منابع انرژی خلیج فارس ازیک سو، و سرمایه ها و منافع تجاری کشورهای عربی خلیج فارس از سوی دیگر، اقدامات گستردهای را برای ارتقای روابط سیاسی و اقتصادی با این کشورها انجام داده است و سعی دارد در شرایط جدید منطقه ای نیز روابط استراتژیکی با شورای همکاری خلیج فارس داشته باشد.