چکیده:
قرآن کریم ضمن توجه ویژه به علوم، انسان را به علم آموزی تشویق نموده و در این راستا به همه اقسام علوم (تجربی، نقلی، عقلی و شهودی) توجه داده است و با طرح مراتب علم (علم الیقین، عین الیقین و حق الیقین) انسان را به عالی ترین مراتب علم رهنمون شده و او را از علم نماها یعنی خرافات مثل سحر و کهانت و ... دور داشته است. از قرآن کریم می توان مختصات علم پیشرفته همچون علم جامع نگر، هدایت آفرین، خشیت آفرین، تزکیه گرا، عمل گرا، نافع و ... را استنباط کرد. بنابراین دانش مطلوب از منظر قرآن، علاوه بر پیشرفت مادی، ویژگی های دیگری نیز دارد که دید وسیعی به بشریت عرضه می کند و باعث سعادت بشر می گردد و از عوارض و پیامدهای منفی علم مادی جلوگیری می نماید.
خلاصه ماشینی:
٢ـ اهمیت علم از منظر قرآن قرآن کریم بیش از هفتصد بار ماده «علم » را به شکل هـای گونـاگون بـه کـار بـرده اسـت و دانایان را با نادانان مساوی ندانسته است (زمر / ٩) بلکه دانشمندان را بر دیگران برتری داده اسـت ؛ (مجادله / ١١) یعنی علم را یکی از معیارهای برتری انسان ها بر همدیگر قرار داده است و در برخـی موارد، گواهی «صاحبان علم » را همردیف گواهی خدا و فرشتگان قرار داده اسـت ، (غزالـی، احیـاء علوم الدین ، ١/ ١١) که این مطلب به قول ابوحامد غزالی «در فضیلت و نبالت علم کفایت داشـت » / ( ( (آل عمران / ١٨).
ک: رضایی اصفهانی، پژوهشی در اعجـاز علمـی قـرآن ، ١٣٨٦) و انسان را به منابع و مبادی و برخی گزاره های این علوم توجه داده اسـت و او را بـه تدبر ، تفکر و تعقل در آنها فراخوانده است (ر.
(مکـارم شیرازی، تفسیر نمونه ، ١٣٦٤: ٣٩٣/١٩) و علامه طباطبـایی ر نیـز علـم در آیـه را مطلـق میداند، لکن با توجه به مورد نزول ،آیه را منطبق بر علم به خدا میکند (طباطبایی، المیـزان ، ١٤١٧: ١٧/ ٢٥٧) و ذیل آیه نیز احادیثی از امام باقرع حکایت شده که مقصـود از دانایـان در این آیه اهل بیت ع هستند (فیض کاشانی، صافی، ١٣٨٣: ٤/ ٣١٦) ولی مفسـران ایـن گونه احادیث را حمل بر بیان مصداق کامل کرده اند وگرنه آیه شامل همه دانایـان مـیشـود (ر.
بـر نظر ایشان آیه میفرماید که علمای با ایمان دو درجـه برتـری دارنـد و مومنـان یـک درجـه (طباطبایی، المیزان ، ١٤١٧: ١١/ ٢١٦) ولی آیت الله مکارم شیرازی مینویسند: گرچـه آیـه در مورد خاصی نازل شده ، با این حال مفهوم عامی دارد و نشان میدهد آنچه مقام آدمی را نـزد خدا بالا میبرد، دو چیز است : ایمان و علم (مکارم شیرازی، تفسیرنمونه ، ١٣٦٤: ٢٣/ ٤٣٨).