چکیده:
این پژوهش با هدف بررسی نقش آموزش والدین به نوجوانان ناسازگار در ایجاد سازگاری آنان در شهرستان های استان تهران طرح و اجرا گردید. ابتدا از معلمان و مسئولان شش مدرسة راهنمایی دخترانة
شهرستان های استان تهران تقاضا شد تا دانش آموزان ناسازگار خود را براساس ملاک های پرسش نامة ارزیابی رفتاری کانرز معرفی نمایند. در مرحلة بعد از والدین دان شآموزان ناسازگار نیز دعوت شد تا به پرسش نامة ارزیابی رفتاری کانرز فرم والدین در مورد رفتار نوجوانان خود در محیط خانه پاسخ دهند. در صورتی که نظرات هر دو گروه (والدین و معلمان) در جهت تشخیص ناسازگاری نوجوانان همخوانی و هماهنگی کلی وجود داشت، دانش آموزان ناسازگار در لیست نهایی افراد نمونه قرار م یگرفتند. به این ترتیب چهل نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند که به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. البته شش مدرسة راهنمایی نیز به روش تصادفی از بین مدارس راهنمایی دخترانة شهرستان های استان تهران انتخاب گردید. روش انجام پژوهش حاضر از نوع پژوه شهای نیمه آزمایشی پیش آزمون و پس آزمون بدون گزینش تصادفی است که شامل مقایسة عملکرد رفتاری گروه آزمایش با گروه کنترل است. بدین صورت که ابتدا از هر دو گروه آزمایش و کنترل پرسش نامة ارزیابی رفتاری کانرز فرم والدین به عنوان پی شآزمون به عمل آمد و سپس به مدت دو ماه با والدین گروه آزمایش جلسات آموزش خانواده ترتیب داده شد. در مرحلة پایانی، هم گروه آزمایش و هم گروه کنترل با پرس شنامة ارزیابی رفتاری کانرز فرم والدین (که توسط پژوهشگر در بین نوجوانان مدارس راهنمایی دخترانه شهرستان های استان تهران هنجاریابی شده است) مورد ارزیابی قرار گرفتند که به عنوان پ سآزمون آنان منظور گردید. تحلیل نتایج با روش آزمون t نشان داد که از لحاظ آماری تفاوت معناداری در سطح 0/01 بین میانگین نمرات پیش آزمون و پس آزمون هر یک از گرو ههای آزمایش و کنترل وجود دارد . بدین معنا که آموزش خانواده در مورد والدین نوجوانان ناسازگار در ایجاد سازگاری آنان موثر است. با توجه به ای نکه در حال حاضر تعداد نوجوانان و جوانان زیر 24 سال در کشورمان در حدود یک سوم کل
جمعیت را در برمی گیرد، به طوری که کشور ایران را در زمرة کشورهای جوان جهان قرار م یدهد، شناخت مسائل و مشکلات رفتاری نوجوانان و جوانان، هم چنین یافتن بهترین و مناسب ترین روش های تعامل با آنان در جهت حفظ و ارتقای بهداشت روانی این گروه سنی در زمان حال و آینده حائز اهمیت فراوانی است.
خلاصه ماشینی:
"در مرحلة پایانی ، هم گروه آزمایش و هم گروه کنترل با پرسش نامة ارزیابی رفتاری کانرز فرم والدین (که توسط پژوهشگر در بین نوجوانان مدارس راهنمایی دخترانه شهرستان های استان تهران هنجاریابی شده است ) مورد ارزیابی قرار گرفتند که به عنوان پس آزمون آنان منظور گردید.
در این جلسات از مدرسان آموزش خانواده در سطح شهر و شهرستان های استان تهران استفاده شد هم چنین در پژوهش حاضر منظور از ناسازگاری نوجوانانی هستند که توسط مسئولان مدرسه و معلمان و والدین مطابق با ملاک های ارائه شدة موجود در پرسش نامة ارزیابی رفتاری کانرز فرم والدین که توسط نگارنده در مقطع سنی دوازده تا پانزده سال در میان دانش آموزان مقطع راهنمایی شهرستان های استان تهران هنجاریابی شده ، همچنین نمره ای که در این پرسش نامه کسب کرده اند به عنوان ناسازگار تشخیص داده شده اند.
در این پژوهش ، در دوازده جلسه آموزش خانواده مفاهیم و آموزش های ذیل موجب کاهش ناسازگاری نوجوانان شده بود ١-آشنایی والدین با محتوا و فرایند جلسات ، ٢- آگاهی والدین نسبت به تاریخچة مطالعات و نظرات صاحب نظران راجع به نوجوانی ، ٣- آشنایی با کاربرد اصول اصلاح رفتار، ٤- آشنایی والدین با شیوه های فرزندپروری ، ٥- آگاهی والدین با ضرورت انضباط در فرایند اجتماعی شدن نوجوان ، ٦- آگاهی والدین از روابط معیوب والدین و فرزندان و نحوة تأثیر آن در شخصیت نوجوان ، ٧- آشنایی با ویژگی های رشد در دورة نوجوانی (دوازده تا پانزده سال )، ٨- آموزش ثبات به والدین ، آن چنان که نوجوان بفهمد در مقابل رفتار خاص چه واکنشی وجود دارد، ٩- آموزش والدین نسبت به اصول و روش های برقراری رابطة انسانی با فرزندان ، ١٠- آشنایی والدین با روش های پاداش دادن به رفتارهای مطلوب فرزندان ، ١١- آشنایی والدین با روش های تنبیه نسبت به فرزندان ، ١٢- آشنایی والدین با مفهوم خود و رشد هویت در نوجوان ، مشکلات روان شناختی نوجوانی و روش های کاهش رفتارهای نامطلوب ."