چکیده:
از آنجا که یکی از مهمترین دورانهای زندگی هر انسانی دوران کودکی است، بررسی این دوران به عنوان برآیند زندگی آتیاو میتواند چشماندازی از جامعه را در اختیار ما قراردهد تا بتوانبراساس آن، اقدام به برنامهریزی و کاهش آسیبهای اجتماعی کرد. هدف اصلی پژوهش حاضر شناخت عوامل موثر بر کودک آزاری جسمی کودکان دختر و پسر در بین ارجاع شدگان به مرکز مداخله دربحران (6 مرکز) در سال 1385 در شهر تهران است.بدین منظور با استفاده از نظریههای مبتنی بر خشونت، اعم از محرومیت- تهاجم، فشار ساختاری، مبادله، یادگیری و نظریههای مبتنی بر ساختار خانواده، چهار شاخص شبکه روابط اجتماعی، وضعیت سرپرستی، قومیت پدر و قومیت مادر به عنوان عوامل موثر انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتهاند. هر یک از این عوامل با استفاده از پرسشنامه پژوهشگر ساخته، و اطلاعات به دست آمده با کمک نرم افزار spss وارد رایانه شده است. سپس با استفاده از آزمونهای آماری مربوطه رابطه میان متغیرها سنجیده شده و میزان همبستگی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نمونة پژوهش شامل 64 نفر از کودکان دختر و پسر است که اورژانس اجتماعی (خط123) موارد آزار و اذیت آنان را گزارش داده است. نمونه ها به صورت خوشه ای با روش pps از 6 مرکز مداخله در بحران انتخاب شد. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که بین شبکة روابط اجتماعی و بروز کودک آزاری رابطه وجود دارد و میزان این همبستگی269/0 برآورد شد که در سطح 95% معنی دار است. در مورد وضعیت سرپرستی نیز بین وضعیت سرپرستی و بروز کودک آزاری رابطه وجود دارد و میزان همبستگی آن 73% است که در سطح 99% معنی دار است. رابطة قومیت مادر و کودک آزاری رد شد، در حالیکه رابطة میان قومیت پدر و کودک آزاری تائید و میزان همبستگی آن 71% بر آورد شد که در سطح 95% معنی دار است. لذا با توجه به اهمیت و نقشی که دوران کودکی در رشد و نمو طبیعی، روانی و اجتماعی فرد دارد، لازم است همة کسانی که به نحوی با کودکان سر و کار دارند با مسائل آنان و حقوقشان آشنا باشند و تحقق این امر بدون همکاری نهادهای دولتی و مشارکت فعال افراد امکان پذیر نخواهد بود.
خلاصه ماشینی:
"هرچند تاکنون مطالعات جامع و گسترده ای در خصوص کودک آزاری در کشور ما صورت نگرفتـه ، در مطالعـه ای کـه در سال ١٣٧٩ بر روی ١٣٠٩ نفر از مراجعان به سـه درمانگـاه و مرکـز اورژانـس بیمارسـتان هـای تخصصی کودکان شهر تهران انجام گرفت ، معاینة فیزیکی پزشـکان از مراجعـان نـشان داد کـه ١٢/٢ درصد آنها در طول زندگی توسط والدین یا مراقبان خود مورد ضرب و جرح قرارگرفته اند و علائم آزار جسمی بر روی صورت ، اندام فوقانی ، پشت و اندام تحتانی آنها قابل مـشاهده بـوده است (جلیلی و یزدی ، به نقل از خوشابی و همکـاران ، ١٣٨٢: ١).
بـرای دریافـت کمـک کارشناسـانه ، دلـسوزانه یـا محرمانه به کجا می توان مراجعه کرد؟ عرضة خدمات تخصصی به آسیب دیدگان خشونت هـای خانوادگی که عمدتا زنان و کودکان هستند از وظایف کدام سازمان و نهاد است ؟ کسب اطلاعات دقیق درباره میزان شیوع کودک آزاری ٣ در جامعه ما مشکل است ، اما تکرار وقـوع آن و آمـار و گزارش های غیر رسمی در این زمینه حکایت از افـزایش میـزان کودکـان قربـانی دارد (رزاقـی ، .
نیز صدق می کند، به طوری کـه اکثـر خـانواده هـای مـددجویان (٧٥%) اصلا در فعالیت های خیریه و داوطلبانه شرکت نداشته اند و تنها ١/٦ درصد شـرکت در این گونه فعالیت ها را به مقدار زیاد توصیف کرده اند، حال آن گونه که از نتایج فـوق اسـتنباط می شود، در عرصه معاشرت ها و زنجیره های ارتباطی ، روابط افراد آسیب دیده و خانواده با دیگران بسیار محدود است ."