چکیده:
هدف مقالة حاضر آن است که با رویکرد بررسی دلایل ارتکاب جرم در زنان و دختران مراجعه کننده به مراکز اورژانس اجتماعی شهرستان شهرکرد، با توجه به آسیبهایی که زندگی مراجعان را به خطرانداخته است، زمینههای سبب ساز حضور زنان در موقعیتهای ارتکاب جرم شناسایی شود. پس از آن در جهت استفاده بهتر از امکانات مراکز اورژانس اجتماعی و سازمانها و نهادهای همکار برای بهبود شرایط، پیشنهادهایی ارائه خواهد شد. توجه ویژه به آسیبهای اجتماعی به عنوان معضلی مخرب برای سلامت جامعه و نیز ارتباط تنگاتنگ آن با جرم و ناامنی، پژوهشگر را بر آن داشت تا به مطالعه این امر در مراکز اورژانس اجتماعی سازمان بهزیستی بپردازد. جغرافیای ویژة استان چهارمحال و بختیاری و قرار گرفتن در ردة استانهای محروم، ظن وجود ارتباط بیشتر بین آسیب اجتماعی و ارتکاب جرم در زنان را افزایش میدهد. دلیل انتخاب این استان برای مطالعه همین امر است. این مقاله با توجه به ماهیت موضوع، از لحاظ هدف، تحقیقی کاربردی است. از لحاظ روش شناسی پایهای کیفی دارد و از لحاظ الگوی مفهومی مبتنی بر نظریة خرده فرهنگ، نظریة بوم شناسی انسانی[1] و نظریة حقوق شهروندی[2] است. با استفاده از الگوی مفهومی پژوهش پنج پرسش در مورد با مراجعان مطرح شد. جمعآوری اطلاعات به روش کتابخانهای، جستجوی اینترنتی، اسنادی و میدانی است. ابزار گردآوری دادهها مطالعة اسناد[3]، مصاحبة نیمه ساختارمند[4] و مشاهدة غیرمستقیم[5] (منازل، محلهها و مناطق جغرافیایی مربوط به موضوع مطالعه) است. جامعة این مطالعه گروهی از متخصصان و کارشناسان امر، مددجویان مراجعه کننده در سال 1388و پروندة تمامی مددجویان مجرم و در معرض جرم در مراکز طی سالهای 1378تا 1388 است. براساس نتایج حاصل از محاسبة فراوانیها، روش تحلیل اسنادی و تحلیل محتوا، فراوانی دلایل ارتکاب جرم به ترتیب دلایل خانوادگی، دلایل شخصی و فردی، دلایل فرهنگی، دلایل اقتصادی و دلایل بومی قرار هستند.
خلاصه ماشینی:
"2 سوء استفادههای پنهان پدر و برادر و دیگر اقوام نزدیک از دختران و خواهران خـود 32 و عدم امکان دادخواهی 15 غربتیهاو مسئولیت آنها برای تامین اقتصاد 14 بیکاری مردان به دلیل شرایط جغرافیـایی و مهـاجرت فصـلی و سـالانۀ مـردان بـه 13 خارج از استان و کشور تنبیه شدید و تهدید و اقدام به قتل از سوی پدر یا برادر در صورت بروز خطا منبع : پیشین همانگونه که در جامعۀ مورد بررسی عوامل فرهنگی و بومی تأثیرگذار بودند، در هر جامعه ای این دو عامل میتواند وجه تمایز دلایل و زمینه های پدیدآورنده، تسریع کننده یا بازدارندة بروز آسیب و جـرم باشد.
تحلیل محتوای دادهها و اطلاعات حاصل از آن به همراه مبانی نظری مربـوط بـه پرسـش پـنجم نشان داد محدودیت هایی که در مناطق محروم و کمتر توسعه یافته برای دختران و زنـان نسـبت بـه پسران و مردان وجود دارد، مانند ممنوعیت خروج از منزل ، ممنوعیت برقراری ارتباط بـا نامحرمـان و برخورد شدید با خاطی این دستورات، نداشتن شـناخت لازم از نادرسـت بـودن ارتبـاط بـا محـارم یـا نامحرمان و آگاهی نداشتن از اصول اولیۀ اخلاقی و دستورات دینـی در برخـی منـاطق ، ارزش پـایین شخصیت زن و پذیرش منفعلانۀ زنان و دختران از برخی باورهای خرافـی و احسـاس بـیارزشـی، از مسایلی است که در بررسی ویژگیهای بومی مددجویان مشاهده شد."