چکیده:
امروزه ثابت شده است که توفیق یک کشور در زمینههای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و...در گرو برخورداری از یک نظام آموزشی منسجم و پویاست. برنامههای آموزشی برای ارتقاء کیفیت و داشتن پویایی نیاز به ارزشیابی و بررسیهای کیفی وکمی دارند. این پژوهش با هدف ارایه مدل ارزیابی شایستگیهای هیئت علمی بمنظور ارتقاءکیفی دانشگاه آزاد اسلامی میباشد. پژوهش از لحاظ روش گردآوری دادهها توصیفی - پیمایشی و از لحاظ نوع هدف کاربردی میباشد که با انجام بررسیهای جامع در ادبیات و پیشینه موضوع، چارچوب نظری و مدل مفهومی این پژوهش ترسیم گردید. جامعه پژوهش، نظرات ذینفعان آموزشی {اعضاء هیئت علمی (ارزیابی شونده)، سرپرستان (مافوق ها)، دانشجویان (مشتریان) } واحدهای گوناگون دانشگاه آزاد استان فارس تشکیل میدهد که با بررسی پژوهشگر در 24 واحد فعال در استان فارس، حدود 125000هزار نفر میباشد که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشهای 380 نفر (فرمول کرجسی و مورگان ) حجم نمونه انتخاب شدند. بمنظور گردآوری دادهها از یک پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد که روایی آن مورد تایید کارشناسان قرار گرفت و پایایی آن با استفاده از روش آلفای کرونباخ 84/. محاسبه شد. پرسشنامه محقق ساخته شامل مولفه موثر در شایستگی در پنج محور کلی به گردآوری دادهها میپردازد. سپس با روش ارزیابی360 درجه مورد اجرا قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل دادهها از روش آمار توصیفی و آمار استنباطی (تحلیل عاملی،ویلکاکسون وفریدمن ) استفاده شد که نتایج پژوهش:1. ترسیم مدل ارزیابی شایستگیهای هیئت علمی (ابعاد اصلی و مولفههای ابعاد شایستگی و تعیین شاخصهای ارزیابی شایستگیهای هیئت علمی) بوده و 2.در زمینه ارزیابی وضعیت موجود از دیدگاه ذینفعان، اساتید از لحاظ ابعاد و مولفههای صلاحیتهای مهارتی، ارزشی، نقشی و فردی وضعیت مطلوب وجود دارد، اما در بعد کارکردی و زیرمولفههای آن وضعیت نامطلوب و پایین حد متوسط(3) ارزیابی شده است و نتایج رتبه بندی ارزیابی ابعاد شایستگیهای هیئت به ترتیب بیشترین اولویت مربوط به بعد مهارتی و کمترین اولویت مربوط به بعد کارکردی میباشد.
خلاصه ماشینی:
"هدف آرمانی این پژوهش، ارتقای کیفیت آموزش عالی در ایران از راه تدوین مدل ارزیابی شایستگیهای هیئت علمی در دانشگاه آزاد اسلمی میباشد بنابراین، با توجه به موردهای بال این پژوهش بر آن بوده که خلء نبود مدل ارزیابی شایستگی های هیئت علمی در نظام آموزش عالی بویژه دانشگاه آزاد اسلمی پر کند تا نتایج آن در بخشهای گوناگون برنامه ریزی و تصمیم گیری آن مورد استفاده قرار گیرد تا بهبود عملکرد آن بدست آید.
پیشینه مهم ترین بررسیهای انجام شده خارجی و داخلی در موضوع پژوهش به شرح زیر میباشد: رابرت و همکاران )٢٠٠٩( براین باورند که شایستگیهای تدریس اعضای هیئت علمی مشتمل بر هفت بعد: ایجاد جو مساعد یادگیری، درگیر کردن فعالنه فراگیران، ارزیابی دانش، مهارت و نگرش فراگیران، تسهیل دستیابی به اهداف آموزشی برای فراگیران، دادن بازخورد به فراگیران، آگاهی از مقدار شایستگی و توانایی تدریس خود، پرورش خود راهبری و یادگیری مادام العمر است.
بحث و تفسیر پرسش نخست پژوهش : مولفههای اصلی مدل ارزیابی شایستگی هیئت علمی در نظام دانشگاه آزاد اسلمی کدامند؟ برای پاسخ به پرسش بال با بررسی ادبیات و پیشینه موضوع بر اساس چارچوب نظری پژوهش، مدل مفهومی پژوهش به شرح زیر ترسیم گردید که شامل پنج بعد اصلی شایستگی با رویکرد خاص این پژوهش تعریف، مولفههای آن با کمک آزمون تحلیل عاملی )آزمون بارتلت و KMO ، جدول اشتراکات، ماتریس چرخش یافته اجزا، نام گذاری عامل ها (مشخص گردید که شاخصها یا زیر مولفههای آنها به شرح زیر میباشند: کارکردی مهارتی ارزشی ارزیابی شایستگی های هیات علمی نقشی فردی نمودار١- مدل مفهومی پژوهش ."