چکیده:
نشانه شناسی ادبی شخصیت، شاخه ای از نشانه شناسی در حوزه زبان محسوب می شود، که با استفاده از آن می توان به آگاهی عمیق تر و دقیق تری از دلالت های شخصیت دست یافت. قرآن کریم بعنوان برجسته ترین متن ادبی، سرشار از نشانه های زبانی است، که یکی از این نشانهها، شخصیتهای بسیاری است که در این کتاب ارزشمند آسمانی مستقیما ذکر شده اند. در این میان، شخصیت فرعون یکی از پر تکرارترین شخصیتهای قرآنی محسوب میشود. از این رو مطالعه نشانه شناختی این شخصیت، می تواند به شناخت چیستی، مفاهیم و دلالتهایی که در پس شخصیت فرعون نهفته است، بیانجامد. پژوهش حاضر بر اساس نظریه نشانه شناسی شخصیت فیلیپ هامون، نشانه شناس فرانسوی، شخصیت فرعون در قرآن کریم را با رویکرد نشانه شناسی و از حیث دال (نام، جایگاه نحوی، ضمائر و بعد بلاغی) و مدلول (صفات، کنش گفتاری و کنش رفتاری)، مورد مطالعه قرار داده است، و اثبات کرده است که: اسم، القاب و اوصاف شخصیت فرعون با کارکرد داستانی وی هم سو و هماهنگ است، و به واسطه پیوند علم نشانه شناسی و تأویل و درک و شناخت عمیق تر شخصیت فرعون، این تحقیق به فهم دقایق و ظرایف کاربست واژگان در قرآن کریم کمک می کند.
خلاصه ماشینی:
"پژوهش حاضر بر اساس نظریه نشانه شناسی شخصیت فیلیپ هامون، نشانه شناس فرانسوی، شخصیت فرعون در قرآن کریم را با رویکرد نشانه شناسی و از حیث دال (نام، جایگاه نحوی، ضمائر و بعد بلاغی) و مدلول (صفات، کنش گفتاری و کنش رفتاری)، مورد مطالعه قرار داده است، و اثبات کرده است که: اسم، القاب و اوصاف شخصیت فرعون با کارکرد داستانی وی هم سو و هماهنگ است، و به واسطه پیوند علم نشانه شناسی و تأویل و درک و شناخت عمیق تر شخصیت فرعون، این تحقیق به فهم دقایق و ظرایف کاربست واژگان در قرآن کریم کمک می کند.
هر چند که در میان این صفات به عذاب شدن او اشاره شده است، اما غرق شدن او به صورت خاص نیز مورد تاکید قرار گرفته است.
از حیث نام نیز واژه فرعون غیر عربی است و دارای معانی و مفاهیمی چون تمساح در قبطی قدیم، خانه بزرگ، پادشاه و آفتاب میباشد، که اکثر این معانی با کارکرد شخصیت فرعون و نقش وی در قصه تناسب و هماهنگی دارند.
در رابطه با انبوه ضمائر مرتبط با فرعون، تکرار بسیار ضمیر هو در نقش فاعل (مستتر) به طور خاص از سویی، و قرار گرفتن فراوان ضمائر، در نقش های فاعلی از سویی دیگر، میتواند نشانه نقش چشمگیر و اهمیت بسزای شخصیت فرعون در قصه باشد.
همچنین با توجه به این که پژوهش حاضر، بر اساس دانش نشانه شناسی به بررسی و تحلیل شخصیت فرعون در قرآن کریم پرداخته است، و با توجه به ارتباط میان دانش نشانه شناسی و تأویل، میتوان به این نکته اشاره نمود که این پژوهش به سبب بیان ابعاد پنهان شخصیت فرعون و آشکار ساختن چیستی آن، میتواند به درک عمیق و فهم دقایق و ظرایف معانی قرآن کمک نماید."