خلاصه ماشینی:
"بر خلاف این که منابع رومی بسیاری دربارهی کشمکشهای قدرت میان اشکانیان و همسایگان غربی آنها- سلوکیان و رومیان-اطلاعات ارزندهای در اختیار ما میگذارند،از درگیریهای این شاهنشاهی در مرزهای شرقی،اطلاعات چندانی در دست نیست.
شاهان اشکانی،چنان که خواهیم دید،به مدت چندین قرن با دولتها و اقوام شرق قلمرو خود در آسیای مرکزی،مناسبات سیاسی و مبادلات اقتصادی و فرهنگی داشتند و در بسیاری موارد،از تهاجم آنها به داخل ایران جلوگیری کردند.
باختر تا زمان حیات خود،همواره نقش واسطهای حمایت کننده را در میان تمدن ایرانی و استپهای شمال نیمهبر برداشت و ضعف و سقوط این دولت،اشکانیان را در برخورد مستقیم به کوچروهای شرقی قرار داد.
رویداد پیمان تدافعی میان خاندانهای سلطنتی باختر،سوریه و ایران در این زمان اهمیت خاصی دارد،زیرا نشان دهندهی فشارهای سختی است که توسط کوچروها به مرزهای سیاسی ایالات یک جانشین،در اواخر قرن سوم پیش از میلاد،وارد میشد.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) نخستین برخورد جدی میان پارتیان و اقوام شرقی در عصر پادشاهی فرهاد دوم(128- 136پ.
3. راه دریایی بین هند و دریای سرخ از این زمان،کوشانیان دو تهدید عمده برای اشکانیان محسوب میشوند:نخست از نظر سیاسی،زیرا ایران پارتی به شکل شاهنشاهی،در بین دو قدرت کوشان و روم قرار گرفت و منازعات شرقی را به درگیریهای غربی خود علاوه کرد و دوم از نظر اقتصادی، زیرا کوشانیان نیز مانند اشکانیان در مبادلات تجاری نقش واسطه داشتند و با تصرف بخشهایی از جادهی ابریشم میتوانستند، کالاهای تجاری را از طریق راههایی خارج از قلمرو پارت عبور دهند [گیرشمن،1372:309]."