چکیده:
ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺟﻮاﻣﻊ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن اﺳﺖ و ﻧﺨﺒﮕﺎن ﻧﻘﺸﯽ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه در آن دارﻧﺪ. در 14ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ، 62 درﺻﺪ از داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻣﺪال آور اﻟﻤﭙﯿﺎدی ﮐﺸﻮر، ﺗﺮک وﻃﻦ ﮐﺮده و ﺑﻪ ﮐﺸﻮر ﻫﺎﯾﯽ ﭼﻮن آﻣﺮﯾﮑﺎ و ﮐﺎﻧﺎدا ﮐﻮﭼﯿﺪه اﻧﺪ. ﻫﺪف اﯾﻦ ﻧﻮﺷﺘﺎر ﺑﺮرﺳﯽ راﺑﻄﮥ ﺗﻌﻠﻖ ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ، ﻫﻮﯾﺖ ﻣﻠﯽ و ﭘﺎﯾﺒﻨﺪی ﺑﻪ ارزﺷﻬﺎ در ﻣﯿﺎن داﻧﺶآﻣﻮزان ﺑﺮﺗﺮ اﻟﻤﭙﯿﺎدی ﺑﺎ ﻣﯿﺰان ﮔﺮاﯾﺶ ﻣﻬﺎﺟﺮت در ﻣﯿﺎن آﻧﺎن ﺑﻮده اﺳﺖ. اﯾﻦ ﺑﺮرﺳﯽ ﺑﺎ روﺷﻬﺎی ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ از ﻧﻮع ﭘﯿﻤﺎﯾﺸﯽ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم رﺳﯿﺪه و ﺑﺮای ﺷﻨﺎﺧﺖ اﺑﻌﺎد آن از ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﻬﺮه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺣﺠﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎ ﺑﻬﺮهﮔﯿﺮی از ﻓﺮﻣﻮل ﮐﻮﮐﺮان، ﺑﻪ ﺷﯿﻮة ﺗﺼﺎدﻓﯽ و ﺧﻮﺷﻪ ای،300 ﻧﻔﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ. ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ داده ﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﺑﺎ ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎی ﻣﻌﺘﺒﺮ و ﺷﺎﺧﺼﻬﺎی آﻣﺎری ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ و اﺳﺘﻨﺒﺎﻃﯽ و ﺟﺪوﻟﻬﺎی ﺗﻮزﯾﻊ ﻓﺮاواﻧﯽ و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ درﺻﺪﻫﺎ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. اﻋﺘﺒﺎر ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﺑﺎ دوﺑﺎر آزﻣﺎﯾﯽ و ﻣﺤﺎﺳﺒﮥ ﺿﺮﯾﺐ آﻟﻔﺎی ﮐﺮوﻧﺒﺎخ اﻧﺠﺎم ﯾﺎﻓﺘﻪ و رواﯾﯽ آﻧﻬﺎ ﺗﺄﯾﯿﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ. در ﻧﻬﺎﯾﺖ در ﻣﯿﺎن اﻧﮕﯿﺰه ﻫﺎی دروﻧﯽ و ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﻣﻬﺎﺟﺮت در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻧﻤﻮﻧﮥ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ، ﻧﻘﺶ ﻋﻮاﻣﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ – ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ )ﻫﻮﯾﺖ، ﺧﺎﻧﻮاده، ﭘﺎﯾﺒﻨﺪی ﺑﻪ ﺳﻨﺘﻬﺎ و ...( ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﯿﺸﺘﺮی داﺷﺘﻪ اﺳﺖ. ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎی اﯾﻦ ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﺸﺎن داده ﮐﻪ در ﻣﯿﺎن داﻧﺶ آﻣﻮزان اﻟﻤﭙﯿﺎدی ﮐﻪ ﺗﻌﻠﻖ ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ، ﻫﻮﯾﺖ ﻣﻠﯽ و ﭘﺎﯾﺒﻨﺪی ﺑﻪ ارزﺷﻬﺎ از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺎورﻫﺎی ﻣﺬﻫﺒﯽ ﻗﻮیﺗﺮ ﺑﻮده، ﮔﺮاﯾﺶ ﺑﻪ ﻣﻬﺎﺟﺮت ﮐﻤﺘﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ. اﯾﻦ ﺑﺮرﺳﯽ از ﻣﯿﺎن ﻧﻈﺮﯾﻪﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻪ ﻧﻈﺮﯾﮥ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و آرای ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮاﻧﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ »ﻟﯽ«، »ﭘﯿﮑﻮت«، »ﺑﺮاون« و »ﻣﯿﺮ« ﮐﻪ ﻣﻬﺎﺟﺮت را ﻫﻤﻮاره ارادی ﻧﻤﯽداﻧﻨﺪ و ﺑﻪ ﮐﺸﺸﻬﺎ و راﻧﺸﻬﺎی ﻣﻘﺼﺪ و ﻣﺒﺪا ﺗﻮﺟﻪ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ، ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮی دارد.
خلاصه ماشینی:
"هویت ملی: نمره فرد به گویه های مورد نظر برای این متغیر مانند افتخار به مسلمانی، علاقه به نوروز، انجام دادن مراسم چهارشنبه سوری و همچنین نمره ای که به کشور ایران داده اند یا پاسخی که گویۀ تحمل دوری از وطن و خانواده ام را ندارم ، سطح پایبندی او به هویت ملی است .
با وجود این متغیرها، یک پرسش مهم و در عین حال عاطفی از دانش آموزان پرسیده شده است که در مجموع و با توجه به همه متغیرها و ویژگیهایی که برای دستیابی به زندگی مطلوب و ایده آل وجود دارد، نظرشان را در زمینۀ رابطه هویتی آنها با کشورشان به طور غیرمستقیم با این سؤال به چالش میکشد: «فکر میکنید که اگر در ایران بمانید احساس مفیدبودن بیشتری خواهید داشت یا در خارج از کشور؟» پایبندی به ارزشها: نمره فرد به گویه های مورد نظر برای این متغیر مانند علاقه به شنیدن صدای اذان ، نماز خواندن ، افتخار به مسلمانی، علاقه به حجاب و اعتقاد به دعا و نذر، نشان دهنده سطح پایبندی او به ارزشها، از جمله مذهب است .
نتیجه گیری و پیشنهاد با آنکه از مجموع یافته های این نظرخواهی چنین برمیآید که «گرایش دانش آموزان المپیادی نسبت به مهاجرت به خارج از کشور بسیار بالا و معنادار است ، اما یافته ها این نکته مهم را نیز نشان میدهد که گرایش به مهاجرت در میان دانش آموزانی که تعلق خانوادگی، هویت ملی و پایبندی به ارزشها از جمله باورهای مذهبی قویتری دارند، کمتر است ."