چکیده:
کتابهای درسی در نظامهای آموزشی متمرکز، به عنوان اسناد و منابع مکتوب و مدون، محور آموزش و پرورش محسوب میشود و فعالیتها و تجارب تربیتی دانشآموزان، توسط معلم، حول محور آن سازماندهی میشود. در نتیجه در تالیف و سازماندهی محتوای کتاب، باید بهترین طرحها و فنون و عناصر محتوایی به کار گرفته شود. مدرسه، مکانیسمی است که کودک از طریق آن وارد جریان حیات سیاسی میشود. جهت گیریهای سیاسی که اغلب در طول سالهای مدرسه آموخته میشوند، تاثیر بسیار زیادی بر رفتار سیاسی افراد دارند. اگرچه اغلب، مدرسه را مهمترین ابزار جامعهپذیری سیاسی میدانند، ولی تحقیقات زیادی در مورد جوانب مختلف مدرسه، از جمله کتب درسی در ایران صورت نگرفته است. هدف اصلی این تحقیق، بررسی و تحلیل محتوای کتب فارسی بخوانیم دوره ابتدایی، جهت بررسی میزان فراوانی و اهمیت مولفههای هویت ملی با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا بوده است. برای این کار به مقایسه میزان فراوانی مولفههای پنجگانه هویت ملی در هر کتاب و پایه و نیز ضرایب اهمیت مقولههای تحقیق در کلیه دروس پرداخته شد. یافتهها در خصوص مقایسه مولفههای اصلی هویت ملی، نشان میدهد در کلیه کتب فارسی بخوانیم دوره ابتدایی، کمترین ضریب اهمیت را مقوله جغرافیا و بیشترین ضریب اهمیت را مقوله میراث فرهنگی کسب نموده است.
خلاصه ماشینی:
"علیرغم توجه نسبی محققان به مقولۀ هویـت ملـی در کتـب درسـی دوره راهنمـایی و متوسطه ، کتب درسی دورة ابتدایی، مورد غفلت نسبی محققان قرار گرفتـه اسـت ؛ ایـن در حالی است که عمدة تحقیقات انجام شده ، دلالت بر این دارند که کودکان در فاصـلۀ سـنی بین پنج تا دوازده سالگی، به توسعۀ بنیان های اصلی اندیشۀ ملیت و هویت ملی میپردازند ( کوه ١ ٢٠١٠).
نتایج و یافته ها همان طور که در روش شناسی توضیح داده شده است ، در این کـار بـرای بررسـی محتـوای درسی، از باب اهمیـت هویـت ملـی در کتـب فارسـی بخـوانیم دورة ابتـدایی، پـنج مولفـۀ هنجارهای ملی، میراث فرهنگی، نماد فرهنگی، جغرافیا و اسطوره هـای ملـی را بـه عنـوان مهم ترین شاخص های هویت ملی در هر کشور در هر پایه و به تفکیـک مؤلفـۀ مـورد نظـر، مورد سنجش و سؤال قرار دادیم .
ضرایب اهمیت مقوله های هویت ملی به تفکیک هر مؤلفه در پنج پایۀ تحصیلی بحث و نتیجه گیری: برای بررسی موضوع اصلی تحقیق ، یعنی تحلیل محتوای مؤلفه های هویـت ملـی در کتـب فارسی بخوانیم دورة ابتدایی و برای توجه به هریک از مؤلفه های هویت ملی، مـیتـوان بـه مقایسۀ اجمالی بین تأکید مؤلفـه هـای ملـی در هـر کتـاب و پایـه و نیـز ضـرایب اهمیـت مقوله های تحقیق در کلیۀ دروس پرداخت ."