چکیده:
اﯾﺮان و ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن از ﺟﻤﻠﻪ ﮐﺸﻮرﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ داﻋﯿﻪ ﺗﺴﻠﻂ و رﻫﺒﺮی ﺑﺮ ﺟﻬﺎن اﺳﻼم را دارﻧﺪ و از درﯾﭽﻪ ﻣﻌﺮﻓﺘﯽ ﺧﺎص ﺧﻮد اﯾﻦ ﻫﺪف را دﻧﺒﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ. ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺳﻌﻮدی ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻏﺮب آﺳﯿﺎ، ﻧﻘﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ در ﻣﻌﺎدﻻت و ﻣﻨﺎﺳﺒﺎت ﻣﻨﻄﻘﻪ ای و ﺣﺘﯽ ﻓﺮاﻣﻨﻄﻘﻪ ای دارد. در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﯾﺮان ﻧﯿﺰ ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻗﺪرﺗﻬﺎی ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ از ﭼﮑﯿﺪه اﯾﺮان و ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن از ﺟﻤﻠﻪ ﮐﺸﻮرﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ داﻋﯿﻪ ﺗﺴﻠﻂ و رﻫﺒﺮی ﺑﺮ ﺟﻬﺎن اﺳﻼم را دارﻧﺪ و از درﯾﭽﻪ ﻣﻌﺮﻓﺘﯽ ﺧﺎص ﺧﻮد اﯾﻦ ﻫﺪف را دﻧﺒﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ. ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺳﻌﻮدی ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻏﺮب آﺳﯿﺎ، ﻧﻘﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ در ﻣﻌﺎدﻻت و ﻣﻨﺎﺳﺒﺎت ﻣﻨﻄﻘﻪ ای و ﺣﺘﯽ ﻓﺮاﻣﻨﻄﻘﻪ ای دارد. در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﯾﺮان ﻧﯿﺰ ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻗﺪرﺗﻬﺎی ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ از ﮔﺬاﺷﺘﻪ و ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﺗﻐﯿﯿﺮاﺗﯽ در ﻧﻮع ﻧﮕﺮش ﻫﺎ، ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎ و ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮی ﺟﺮﯾﺎن ﻫﺎی ﻓﮑﺮی در ﺳﻄﺢ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﺷﺪه ﮐﻪ این ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪ ﺧﻮد زﻣﯿﻨﻪ ای ﺑﺮای اﯾﺠﺎد ﻓﺮﺻﺖ و ﯾﺎ ﺗﻬﺪﯾﺪی ﺑﺮای اﻧﻘﻼب ﻓﺮاﻫﻢ آورد و ﻣﺒﻨﺎﯾﯽ ﺑﺮای ﻓﻬﻢ ﻣﺎ از ﻣﻨﺎزﻋﺎت آﯾﻨﺪ اﯾﺮان ﺷﺪ. ﻟﺬا ﺳﺆال اﺳﺎﺳﯽ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺎرﯾﺨﭽﻪ رواﺑﻂ اﯾﺮان و ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﭼﻪ ﺳﻨﺎرﯾﻮﻫﺎﯾﯽ در آﯾﻨﺪه رواﺑﻂ دو ﮐﺸﻮر ﺛﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. و اﯾﻨﮑﻪ ﭼﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎ و ﯾﺎ ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎﯾﯽ در رواﺑﻂ اﯾﺮان و ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﻣﯽ ﺗﻮان ﺗﺼﻮر ﮐﺮد؟
خلاصه ماشینی:
"لذا در این زمینه در داخل منطقهی ژئوپلیتیکی خلیج فارس دیدگاه مشترک وجود ندارد: 4-1- بررسی جمهوری اسلامی ایران در چشم انداز منطقه گرایی ایران به عنوان یک کشور در حال توسعه و قدرتمند ،مخالف حضورمداخله گران منطقهای و بین المللی که از دشمنان و رقبای ایران می باشند، هست ولی مجموعهی عربستان سعودی و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس نه تنها موافق این حضور و مداخله هستند بلکه بعضا در چارچوب نیازهای متقابل، مداخلهگران را به درون منطقه هدایت میکنند.
نمود این رقابت ها اختلاف نظر بنیادین در بحران سوریه (2011 - تاکنون)، بحران تشکیل دولت و حاکمیت داخلی لبنان (2008 به بعد)، ارتباط با اسراییل، صلح اعراب - اسراییل، همکاری با قدرت های هژمونیک جهانی در سطح نظام بین الملل، اختلاف نظر در ارتباط با کشور روسیه، بحران داخلی بحرین (2014 تاکنون)، (ظهور داعش،2011 تاکنون)، تقابل با ایران در حمایت از حزب الله لبنان، گروههای شبه نظامی شیعه در عراق، حمایت از دولت نوری مالکی و حیدرالعبادی، حاکمیت و ظهور داعش، مساله فلسطین و گروه طالبان که همگی نشانگر اختلافات بنیادینی است که بین دو کشوردر جریان است که پیش از اینکه تحت تاثیر ساختارهای ساده قدرت بیرونی باشد زاییده واقعیت نمودین در حال جدال زبان متفاوت دو دولت در روابط بین الملل است.
7- عوامل موثر در آینده مناسبات دو کشور از سال ها پیش تاکنون، همواره این نکته مورد اشاره تحلیلگران اوضاع خاورمیانه بوده که ماهیت روابط ایران و عربستان سعودی به عنوان دو کشور مهم و تأثیرگذار، یکی از مهم ترین عناصر تعیین کننده ساختار سیاسی و امنیتی این منطقه به شمار می رود."