چکیده:
زمینه و هدف: رفتارهای شهروندی سازمانی شامل رفتارهای مثبت شغلی هستند که در راستای دستیابی سازمان به اهداف از پیش تعیین شده، اهمیت زیادی دارند، کارکنان این رفتارها را داوطلبانه و در قالب فعالیت هایی بروز می دهند که در دایره وظایف رسمی شغل آنها قرار ندارند. بنابراین تاثیرگذاری به منظور افزایش این قبیل رفتارها از اهمیت زیادی برخوردار است، نخستین گام به این منظور، شناسایی عوامل موثر بر ایجاد رفتارهای شهروندی سازمانی است. این تحقیق با هدف، بررسی نقش ادارک کارکنان از عدالت سازمانی بر ایجاد و گسترش رفتارهای شهروندی سازمانی انجام شده است.
روش شناسی: روش انجام این پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی می باشد که به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از تکنیک آماری رگرسیون ساده و چند متغیری استفاده شده است. داده های اولیه این تحقیق از روش پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه های استاندارد و همچنین اطلاعات لازم در خصوص مبانی نظری و پیشینه این تحقیق از روش اسنادی- کتابخانه ای گردآوری شده است. جامعه آماری این تحقیق شامل کارکنان معاونت طرح و برنامه ناجا و ادارات طرح و برنامه مستقر در یگان های تخصصی شهر تهران می باشد، نمونه گیری این تحقیق با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای انجام شده و نمونه مورد مطالعه در این تحقیق شامل 220 تن می باشد که با استفاده از فرمول کوکران به دست آمده است.
یافته ها و نتیجه گیری: بر اساس نتایج این تحقیق، ادراک کارکنان از عدالت سازمانی بر سطح رفتارهای شهروندی سازمانی کارکنان تاثیرگذار می باشد و بر این اساس، متغیر ادراک از عدالت سازمانی 21 درصد از تغییرات رفتارهای شهروندی سازمانی را تبیین می کنند، از بین ابعاد عدالت سازمانی نیز عدالت رویه ای 34 درصد از تغییرات رفتارهای شهروندی سازمانی را پیش بینی می کند اما عدالت توزیعی و تعاملی ارتباط معناداری با این متغیر ندارند.
خلاصه ماشینی:
ارگان ٢ در کتاب خود تحت عنوان «رفتارهای شهروندی سازمانی: نشانگان سرباز خوب » این پدیده را چنین تعریف میکند؛ «رفتارهای فردی که اختیاری (داوطلبانه ) و آگاهانه اند و به طور مستقیم و صریح به وسیلۀ سیستم های پاداش سازمانی و سیستم های ارزیابی عملکرد سازمانی 1- Organizational citizenship behavior (OCB) 2- Organ شناسایی نشده اند و در مجموع اثر چشمگیری بر اثربخشی سازمانی دارند.
بنابراین با توجه به مطالبی که در اهمیت رفتارهای شهروندی سازمانی ذکر شد، واضح است که صرف اطلاع از مزایای OCB,S و حتی شناخت وضعیت موجود کارکنان بر مبنای شاخص های آن ، منفعتی را برای سازمان ایجاد نمیکند، به همین منظور در مطالعات مختلفی سعی شده است تا عوامل تاثیرگذار بر خلق و ایجاد رفتارهای شهروندی سازمانی مورد تبیین قرار گیرند تا با استفاده از نتایج حاصل از این 1- Extra role behavior نوع مطالعات ، مدیران سازمان ها بتوانند بر سطح رفتارهای شهروندی سازمانی در بین کارکنان تاثیر بگذارند.
کمک کردن به همکارانی که در ساعاتی از روز با مشغلۀ بیش از اندازة کاری مواجه هستند، انجام کارهای همکاری که به دلایلی نتوانسته در محل کار حضور یابد، انتقال تجارب به کارکنان تازه وارد و کارهایی از این قبیل که در دایرة روابط 1- Organ 2- Eric 3- Lepin & Johnson بین کارکنان قرار میگیرد را میتوان نوع دیگری از رفتارهای افزون بر نقش دانست که به خصوص با توجه به ماهیت کار پلیس ، میتواند نقش بسزایی در دستیابی واحدها به اهداف از پیش تعیین شده داشته باشد.