چکیده:
اصطلاح حوزه بندی انتخابات اشاره به رویه های طراحی حوزه های انتخابیه و تقسیم بندی و توزیع کرسیهای پارلمان متناسب با مناطق مختلف در کشور دارد. حوزه بندی انتخابات و توزیع کرسی های پارلمان از ارکان اساسی یک نظام انتخاباتی محسوب میشود و نقش بسیار مهمی در تحقق یک انتخابات منصفانه و اصیل دارد .در ایران حوزه بندی انتخابات مجلس شورای اسلامی بر طبق ملاک جمعیت صورت گرفته است که حدود دو سوم حوزه های آن تک کرسی و یک سوم چند کرسی است . نظام انتخاباتی ایران هم نظامی اکثریتی است . حوزه بندی انتخابات در ایران بر عهده مجلس قرار گرفته است که نهادی کاملا سیاسی است . اصولی بر حوزه بندی انتخابات حاکم اند از جمله این اصول عبارتند از:١- اصل استقلال و بی طرفی ٢- اصل برابری عیار و اعتبار آراء ٣- اصل شفافیت ٤- اصل نمایندگی ٥- اصل عدم تبعیض . در حوزه بندی انتخابات در ایران اصول حاکم بر حوزه بندی انتخابات که زمینه را برای تحقق یک انتخابات آزاد و منصفانه فراهم میکند، رعایت نشده است لذا حوزه بندی کنونی انتخابات با اشکالاتی رو به رو است . نظام ها و راه حل هایی برای جایگزینی نظام انتخاباتی و حوزه بندی کنونی مجلس شورای اسلامی به منظور رفع نواقص و اشکالات نظام فعلی پیشنهاد شده است . پیشنهاد اول ، طرح استانی شدن حوزه - های انتخابیه است که حتی در مجلس به صورت طرح مطرح و تصویب شد ولی شورای نگهبان آن را با استدلال احتمال وقوع درگیریها در استان رد کرده است . پیشنهاد دوم ، استفاده از نظام تلفیقی است که هم از مزایای نظام اکثریتی و هم از مزایای نظام تناسبی استفاده میکند و براساس این نظام کشور به حوزه های تک کرسی فروان تقسیم میشود. ٥٠ درصد کرسیهای پارلمان از طریق نظام اکثریتی و ٥٠ درصد دیگر از طریق نظام تناسبی پر خواهد شد.