چکیده:
هدف مقاله حاضر تحلیل و بررسی مکانیسم اثرگذاری نقدینگی بر تولید و نرخ تورم در
کوتاه مدت و بلندمدت در اقتصاد ایران است. تغییرات نقدینگی منابع مختلفی دارد و ناشی از تغییر در عرضه دارایی های متفاوتی است که اجزای مختلف نقدینگی را تشکیل می دهند و می توانند اثرات متفاوتی بر عملکرد متغیرهای کلان اقتصاد داشته باشند. به این منظور یک الگوی اقتصاد کلان با لحاظ کردن اجزای نقدینگی شامل پول داخلی و خارجی، ترکیب دارایی های خارجی و داخلی در پایه پولی و ترکیب پول و شبه پول طراحی شده است که روابط ساختاری بلندمدت اقتصاد ایران و پویایی های کوتاه مدت متغیرها را در چارچوب یک مدل تصحیح خطای برداری با متغیرهای برون زای نامانا ارائه می دهد. الگوی مورد نظر بر اساس داده های فصلی طی دوره فصل اول ۱۳۶۹ تا فصل چهارم ۱۳۹۳ برآورد شده است. واکنش
متغیرهای کلان اقتصادی به شوک های پولی بر اساس توابع عکس العمل آنی و تجزیه واریانس، نشان می دهد اجزای مختلف نقدینگی اثرات متفاوتی بر تولید و قیمت دارند. این نتایج حامل این پیام سیاستی است که علاوه بر مدیریت نقدینگی، توجه به تحولات اجزای نقدینگی نیز از اهمیت بسیاری در حوزه سیاست گذاری پولی برخوردار است.
خلاصه ماشینی:
به اين منظور يک الگوي اقتصاد کلان با لحاظ کردن اجزاي نقدينگي شامل پول داخلي و خارجي ، ترکيب دارايي هاي خارجي و داخلي در پايه پولي و ترکيب پول و شبه پول طراحي شده است که روابط ساختاري بلندمدت اقتصاد ايران و پويايي هاي کوتاه مدت متغيرها را در چارچوب يک مدل تصحيح خطاي برداري با متغيرهاي برون زاي نامانا ارائه مي دهد.
جدا از سؤال اصلي در حوزه سياست پولي دال بر آثار تکانه نقدينگي و تورم در افق هاي کوتاه و ميان مدت ، سؤال مهم ديگر آن است که آيا اثرات پولي اجزاي نقدينگي شامل پول دروني و پول بيروني بر عملکرد متغيرهاي اقتصاد کلان چون توليد و تورم متفاوت است ؟ در يک گام جلوتر اين سؤال مي تواند مطرح شود که آيا تغيير ترکيب دارايي هاي خارجي و داخلي در پايه پولي و نيز تغيير ترکيب پول و شبه پول در نقدينگي نقش تعيين کننده اي در زمينه مکانيسم انتقال پولي ايفا مي نمايند؟ در راستاي پاسخ گويي به اين سؤالات ، مقاله حاضر به تحليل و بررسي مکانيسم اثرگذاري اجزاي نقدينگي شامل پايه پولي ، ضريب فزاينده پولي ، ترکيب دارايي هاي خارجي و داخلي در پايه پولي و ترکيب پول و شبه پول در نقدينگي بر عملکرد متغيرهاي کلان اقتصاد ايران در کوتاه مدت و بلندمدت در چارچوب يک مدل تصحيح خطاي برداري با متغيرهاي برون زاي نامانا (VECMX) مي پردازد.
نرخ رشد قيمت ها (تورم ) نيز به صورت معناداري تحت تأثير عدم تعادل روابط بلندمدت مانده حقيقي پول قرار دارد و اثرات ضعيفي از عدم تعادل رابطه برابري قدرت 1 Vector Error Correction Model with exogenous variables خريد مي پذيرد.