چکیده:
پرسش اصلی مقاله این است که نگاه اسلام به «فرد انسان » و «مجموعه ی انسان ها» (٦٣ تا ٨٢) چگونه است ؟ آیت الله خامنه ای به این پرسش به عنوان یک مطلب معرفتی اسلامی ، و نه یک مساله ی فلسفی ، پاسخ می دهد. تلاش شده است تا پاسخ با روشی استنادی و تحلیلی از منظر ایشان ارائه شود. از این نظر، نگاه اسلام به فرد انسان و مجموعه ی انسان ها، یک نگاه مکمل و منسجم است و تفاوت صرفا در زاویه ی نگاه نهفته است . این نظریه می تواند پایه و مبنایی برای مسائل کلان کشور باشد؛ به همین دلیل برخی کارکردها و پیامدهای این نظریه نیز مورد بررسی قرار گرفته است . چارچوب نظری حاکم بر مقاله ، الگوی حرکت است که از دانش فلسفه اخذ شده است .
خلاصه ماشینی:
"اکنون که نگاه اسلام به فرد انسان و مجموع انسان ها و نسبت آن دو با هم روشن شد، پرسش این است که چگونه می توان فرد فرد انسان ها را به نحوی تربیت کرد که مهذب و معتقد به توحید خالص باشند؟ باید اذعان کرد که یکی از نقاط برجسته ی دیدگاه آیت الله خامنه ای این است که ایشان به بحث خانواده و نسبت فرد و خانواده و نیز خانواده و اجتماع توجه نشان داده و بر این نظر است که مهم ترین مصلحت و اساس ازدواج ، تشکیل خانواده است (بیانات : ١٣٧٨/١/١٦) و تشکیل بنای خانواده ، یک نیاز اجتماعی است (بیانات : ١٣٧٤/٥/١١).
این دیدگاه در فهم و تبیین معارف اسلامی و قرآنی ؛ تبیین انسجام دیانت و سیاست ؛ توجه به محیط زیست و آبادانی زمین ؛ تبیین اهمیت ، ضرورت و چرایی حضور مردم در تأسیس ، تثبیت ، تقویت ، کارآیی و تداوم حکومت اسلامی ؛ تبیین دفاع از حقوق محرومان ، مستضعفان و مظلومان جهان و مبارزه با حکومت های طاغوت و برقراری عدالت در جهان ؛ تبیین نسبت دانش هایی مثل جامعه شناسی و روان شناسی ، علوم انسانی و علوم اجتماعی و علوم تجربی ؛ نفی تبعیض نژادی ؛ تبیین دیدگاه خویشاوندی انسان ها و نفی دیدگاه بیگانگی انسان ها؛ هماهنگی بین دنیا و آخرت ؛ مراقبت از خود و عملکرد خود به ویژه برای مسئولان و کارگزاران سیاسی ؛ تقدم پیشرفت معنوی بر پیشرفت مادی ؛ ترسیم دو مرز برای آزادی (یک مرز در اجتماع و یک مرز برای فرد انسان ) و ..."