چکیده:
بقاء و کارآمدی نظامهای آموزشی به دانش و تخصصهای متنوع، تواناییها و مهارتهای منابع انسانی به ویژه معلمان آنها بستگی دارد؛ هر چه معلمان از آمادگی، شایستگی و توانمندی بیشتر برخوردار باشند، سهم بیشتری در ارتقای سطح کارآیی نظامها خواهند داشت. پژوهش حاضر با هدف تبیین مولفههای شایستگی حرفهای معلمان و تحلیل جایگاه آن در اسناد بالادستی آموزش و پرورش ایران صورت گرفت. روش پژوهش، توصیفی شامل؛ تحلیل اسنادی و نیز تحلیل محتوا و رویکرد آن نیز کاربردی بود. جامعه پژوهشی شامل دو بخش؛ متون مرتبط با شایستگیهای حرفهای معلمان و محتوای چهار سند بالادستی نظام آموزش و پرورش (سند چشم انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران، نقشه جامع علمی کشور، سند تحول بنیادین، برنامه درسی ملی) میباشد که با توجه به ماهیت موضوع، از نمونهگیری صرفنظر و کل جامعه مورد بررسی واقع شده است. ابزارهای اندازهگیری، فرم فیشبرداری و نیز سیاهه تحلیل محتوای محققساخته بود. دادههای اسنادی به شیوه کیفی و دادههای تحلیل محتوی با استفاده از شاخصهای توصیفی در فرایند تحلیلی آنتروپی شانون مورد بررسی قرار گرفتد. عمدهترین یافتههای پژوهش بیانگر آن است که: 1. چارچوب مفهومی شایستگی معلمان را میتوان بر اساس مدارک و مستندات مرتبط در پنج مولفه دانش، نگرش، مهارت، توانایی و ویژگیهای شخصیتی تدوین نمود. 2. میزان توجه به مولفه های شایستگی در اسناد بالادستی آموزش و پرورش متفاوت است به طوری که بیشترین تاکید بر مولفه ویژگیهای شخصیتی و کمترین تاکید بر مولفه توانایی شده است. 3. در بین اسناد مورد بررسی، بیشترین ضریب اهمیت مربوط به سند چشم انداز بیست ساله (0.37) و کمترین ضریب اهمیت مربوط به سند تحول بنیادین (0.14) بوده است. با توجه به یافتههای پژوهش حاضر که حاکی از نامتوازن بودن توزیع مولفههای تبیینی و توجه نامتناسب محتوای اسناد بالادستی آموزش و پرورش است، بازنگری در ویراستهای آتی آنها در راستای توجه بیشتر به مولفههای کمتر مورد توجه، به عنوان حلقهی مفقوده ضروری به شمار می آید.
This study aims to explain the components of the professional competence of teachers and the education of its position on documents Iran has been done.Descriptive research methods include content analysis and citation analysis and considered approach can be applied.
The study population consisted of two parts، works with professional competency of teachers and the content of the four documents upstream of Education(Twenty-Year Vision of the Islamic Republic of Iran، comprehensive scientific map، document turnaround، National Curriculum).
Measuring devices، as well as inventory taking notes form content analysis was designed.
Data quality documents and data content analysis method using descriptive statistics Shannon entropy studied in the analytical process.
The major findings of this study indicate that:
1.The conceptual framework based on documents related to the competency of teachers in the five elements of knowledge، skills، abilities، attitudes and personality traits formulated.
1.In total، 62 times the concentration of the component elements that competency consideration personality and 22 percent of high frequency and 5/35 frequency components and the ability of the 5 1/8 percent is very low
1.Among the documents reviewed، the most important factor for a twenty-year vision document and least important factor of fundamental transformation document respectively.