چکیده:
منظور از طب اسلامی اصول و نظرات علمی پزشکی است که در کتب به زبان عربی تدوین گشته ولی اکثر مولفین آن ها یونانی ها و دیگر اقوام هستند. منابع تاریخی نشان از این دارد که طب در تمدن اسلامی حائز مقام شامخی بوده و اسلام و تمدن اسلامی به پیشرفت علم پزشکی و جنبه های مختلف آن- چه بصورت مستقیم و چه غیر مستقیم- به وسیله ترجمه کتب یونانی و سریانی و هندی و ایرانی و دیگر ملتهای متمدن کمک کرده است. نگارنده می کوشد که با تکیه بر منابع متقدم و متاخر پزشکی و طب اسلامی به بیان دیدگاهی علمی درباره تلاش عاملان اسلام در جهت پیشرفت و شکوفایی این علم مانند سایر علوم بپردازد و درصدد پاسخ گویی به این سوال است تمدن اسلامی (از آغاز خلافت عباسی تا روی کار آمدن آل بویه) چه نقشی در شکوفایی علم پزشکی داشته است؟ حضور و نقش مستقیم و غیرمستقیم عاملان اسلام و اعراب مسلمان در شکوفایی علم طب و ساختن بیمارستان ها و تشویق به علم پروری و علمدوستی خلفا در این تحقیق مورد تاکید می باشد.
خلاصه ماشینی:
"اشتهار خاندان بختیشوع موجب شد که یکی از پزشـکان ایرانـی کـه از نظـر دارو سـازی علمی مقامی ارجمندی داشت به سوی بغداد برود و او ماسویه پدر میکائیل و یوحنا بـود کـه هر دو از پزشکان معروف عصر خود بودند او مدت ٣٠ سال در بخش دارو سـازی دانـشکده جندی شاپور خدمت کرده بود ولی مردی بود بی سواد وقتـی کـه جبرئیـل بـه بغـداد رفـت ریاست جندی شاپور به فرد دیگری واگذار شده بود، در دانشگاه مزبور کسانی بودند کـه بـه کار او معترض شدند و این امر باعث شد که از دانشگاه اخراج شده و عـازم بغـداد شـود در آنجا بود که در دستگاه هارون الرشید به عنوان پزشک حاذقی شناخته شد و به درجه بـالای از طبابت رسید، در طی این مدت پسران او نیز به تدریج علم پزشـکی آموختنـد و رسـما بـه کار طبابت مشغول شدند، پسرش میکائیل به علـت داشـتن عقایـد نـوین در امـر پزشـکی و حذاقت فروان شهرت جهانی یافت ، پسر دیگر ماسویه یوحنا بود که در امر پزشکی سـر آمـد برادر خود بود او بود که موجب شد خانواده اش شهرتی بـیش از خـانواده بختیـشوع کـسب کنند، یوحنا در زمان حیات خود از پزشکان خاص چهـار خلیفـه عباسـی از جملـه هـارون، معتصم ، واثق و متوکل بود وی کتب و رسالات زیادی از خود به یادگار گذاشت کـه دربـاره کلیه مسائل پزشکی مثل طب ، زایمان، داروسازی و تشریح بوده انـد دو اثـر از آثـار او بـاقی 2 مانده که یکی از این دو اثر درباره غذاست و دیگری درباره عجایب داروهاست ."