چکیده:
بررسی ساختار موضوعی ترکیبهای فعلی نشان میدهد که در زبان فارسی، علاوه بر موضوع درونی، ترکیب فعلی نیز از طریق انضمام موضوع بیرونی و مفعول غیرصریح با ستاک برگرفته فعلی ساخته میشود. در ساخت ترکیبهای فعلی، انضمام همزمان دو موضوع، افزوده، صفت، گروه اسمی، صفتی و حرف اضافهای نیز مشاهده میشود. ترکیبهای فعلی گروهی، ترکیبهای فعلی با کلمات ربط، ترکیبهای فعلی گسترشپذیر، وجود ساخت موضوعی و ارجاعی سازه غیرفعلی ترکیبهای فعلی، ترکیبهای فعلی ارجاعی و انضمام چندگانه، موید نادرستی دو فرضیه محدودیت بدون گروه و یکپارچگی واژگانی است و نشاندهنده تعامل دو حوزه زبانی صرف و نحو در واژهسازی میباشند. روابط یکسان بین سازههای جمله و ترکیب فعلی، از نظر ساختار موضوعی و غیرموضوعی، موید مشارکت نحو در واژهسازی و دسترسی قواعد نحوی به ساختار درونی واژهها میباشد. دادههای ترکیب فعلی نشان میدهند که نه تنها برونداد صرف، درونداد نحو در جملهسازی و گروه نحوی واقع میشود، بلکه برونداد نحو نیز درونداد واژهسازی در ترکیبهای فعلی واقع میگردد. بنابراین، صرف و نحو، نه به صورت ترتیبی، بلکه به صورت دوسویه با هم ارتباط دارند. تغییر ظرفیت فعل و ارجاعی بودن سازه غیرهسته ترکیبهای فعلی نیز موید تعامل صرف و معنیشناسی میباشد.
خلاصه ماشینی:
"درج واژه بست که مقوله ای مربوط به حوزة نحو است و از قواعد نحوی تبعیت میکند و نیز وجود کلمات ربط و درج اسم و صفت در ساختار ترکیب های فعلی و ایجـاد ترکیـب هـای فعلی گسترش پذیر، روابط یکسان بین سازه های ترکیب فعلی و جمله و نیز ارجاعی و مشـخص بودن سازة غیرهستۀ ترکیب های فعلی زبـان فارسـی، مؤیـد تعامـل دو حـوزة صـرف و نحـو در واژه سازی و ارتباط دوسویۀ قواعد نحوی و صرفی در حوزه های زبانی صرف و نحو میباشد.
لیبر و اسکالیز (٣٢-٧ :٢٠٠٦ ,Scalise &Lieber ) به این نظر قائل انـد کـه بنـد اول اصـل یکپارچگی واژگانی اصلاح شدة اسپنسر (٩٧-٧٣ :٢٠٠٥ ,Spencer) درست است ، اما برخلاف نظر آن ها داده های ترکیب های فعلی زبان فارسی درسـتی بنـد اول اصـل یکپـارچگی واژگـانی اصلاح شده را تأییـد نمـیکننـد؛ زیـرا در ترکیـب هـای فعلـی نظیـر «دم بریـده »، «دهـان پـرکن »، «دوغ خوری» که حاصل انضمام مفعول و فعل میباشـند و نیـز ترکیـب هـای حاصـل از انضـمام فاعل و فعل در نمونه های «دهاتیپسند» و «دندان گیر»، ظرفیت فعل کاهش یافته اسـت و فعـل از متعدی به لازم تبدیل شده است ؛ به عبارت دیگر، یکی از موضوع های فعل کـاهش یافتـه اسـت .
سـاختار موضـوعی ترکیب های فعلی نشانگر این نکته است که همـان گونـه کـه در نحـو، سـازه هـای درون گـروه فعلی، همچون موضوع درونی و سـازه هـای خـارج از گـروه فعلـی، همچـون موضـوع برونـی، افزوده ها و گروه های نحوی دیگر در شکل دهی جمله ایفای نقش میکنند، در فرآیند ترکیـب نیز که نقش واژه سازی دارد، این سازه ها دیده میشوند که نشان دهندة یکسـان بـودن ابزارهـای ساخت واژه و جمله (صرف و نحو) و مشارکت و تعامل این دو حوزه در واژه سازی میباشد."