چکیده:
خشکسالی، پدیدهای خزنده است که در اثر کمبود رطوبت محیطی ناشی از کاهش میزان بارش بهوقوع میپیوندد. در بررسی وضعیت خشکسالیهای استان تهران ازدادههای بارش ماهانه چهارده ایستگاه در دوره آماری (2007-1976) و روش شاخص بارش استاندارد شده (SPI)، در مقیاس زمانی یک، شش و دوازده ماهه استفاده شد. شدت و تداوم دورههای خشک برای هر سه مقیاس تعیین و مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت. نتیجه این بررسی نشان داد، با افزایش تداوم از تعداد رخدادهای خشکسالی کاسته میشود و فراوانترین وقایع خشکسالی در تداومهای یک تا شش ماهه رخ میدهد. همچنین مشخص شد، شدیدترین خشکسالی استان تهران در سال 1995، با ضریب SPI بیش از 3- بوده، درحالیکه شدیدترین ترسالی آن در سال1982، با ضریب SPI بیش از 2+ رخ داده است. در ادامه از مدل زنجیره مارکف برای محاسبه احتمالات تعادل دورههای مرطوب، خشک و نرمال در SPI سالانه استفاده شد؛ نتایج نشان داد که احتمال تعادل دورههای خشک، مرطوب و نرمال در ایستگاههای استان بهترتیب 29، 30 و 41 درصد است که این بدینمعنی است که در بیشتر مواقع منطقه از نظر اقلیمی در شرایط نرمال قرار دارد؛ درحالیکه احتمال وقوع شرایط خشک و مرطوب بسیار به هم نزدیک است.
Drought is a creeping phenomenon which occurs because of insufficient environmental moisture as a consequence of precipitation shortage. To analyze Tehran’s Droughts, we used monthly precipitation data of 14 stations for the period of 1976 – 2007 and Standardized Precipitation Index (SPI) in 1, 6 and 12 month time scales. Severity and duration of dry periods were estimated for each of these three scales. Result of this research shows that when duration increases, the number of drought occurrences and the highest frequency of drought events happen in 1 till 6 month durations. In addition to it, it was found that the severest drought of Tehran province has been in 1995 with SPI coefficient of more than -3 and the greatest precipitation in 1982 with SPI coefficient above +2. Markov chain model was used to calculate the balance of probabilities of wet, dry and normal courses in annual SPI. The results showed that the equilibrium probability of dry, wet and normal periods in the stations of this province is 29, 30 and 41 percent respectively. This means that the climate conditions in the region often are normal. Furthermore the probabilities of dry and wet conditions are very close to each other.
خلاصه ماشینی:
"مشخصات چهارده ایستگاه منتخب استان تهران ردیف نام ایستگاه طول جغرافیایی (E) عرض جغرافیایی (N) سال تأسیس نوع ایستگاه ارتفاع (متر) 1 مهرآباد 51 19 35 41 1951 سینوپتیک 1190 2 کرج 50 54 35 55 1985 سینوپتیک 1312 3 آبعلی 51 53 35 45 1983 سینوپتیک 2465 4 دوشانتپه 51 50 35 42 1972 سینوپتیک 1209 5 شمال تهران 51 37 35 47 1988 سینوپتیک 1548 6 ژئو فیزیک 51 23 35 44 1991 سینوپتیک 1418 7 فیروز کوه 52 50 35 55 1993 سینوپتیک 1975 8 آبسرد 52 05 35 39 1962 کلیماتولوژی 1800 9 مامازن 51 41 35 28 1964 کلیماتولوژی 1021 10 امین آباد 51 28 35 35 1963 کلیماتولوژی 1000 11 ابردج 51 48 35 13 1989 کلیماتولوژی 900 12 جزنیان 50 47 36 15 1972 باران سنجی 1650 13 سیجان 51 07 35 57 1970 باران سنجی 2100 14 پیشوا 51 51 35 25 1966 باران سنجی 950 یافته های پژوهش پایش خشکسالی با استفاده ازنمایه (SPI) شاخص (SPI)، نمایه ای است که از اختلاف بین مقادیر بارش و میانگین آن برای یـک بـازه زمـانی مشـخص و سپس تقسیم این مقدار بر انحرافمعیار بارش به دست مـیآیـد (آسـیایی، ١٣٨٥: ٣٢)."