چکیده:
ﺷﻬﺮ ﻓﮑﺮی و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺣﻠّﻪ در دورة ﮔﺬار ﻗﺮن ﻫﻔﺘﻢ ﺗﺎ ﻧﻬﻢ ﻫﺠﺮی ﻗﻤﺮی، از ﺳﻪ ﻃﺮﯾﻖ ﻋﻠﻤﯽ (رﺣﻠﻪ ﻫﺎی ﻋﺎﻟﻤﺎن و اﻧﺪﯾﺸﻤﻨﺪان)، ﻣﻌﻨﻮی (ﻗﺎﻓﻠﻪ ﻫﺎی ﺣﺞ) و اﻗﺘﺼﺎدی (ﮐﺎروان ﻫﺎی ﺗﺠـﺎری) در ﺳﻪ ﺑﻌﺪ دﯾﻨﯽ، ﻋﺮﻓﺎﻧﯽ و ﻓﮑﺮی در ﻓﺮﻫﻨﮓ اﯾﺮاﻧﯿﺎن ﻣﺆﺛﺮ واﻗﻊ ﺷﺪ. از ﻧﻈﺮ دﯾﻨـﯽ و داﻧﺸـﯽ، ﻋﻼﻣﮥ ﺣﻠّﯽ و ﻓﺮزﻧﺪش ﻓﺨﺮاﻟﻤﺤﻘﻘﯿﻦ، ﻧﻘﺶ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ای در اﻧﺘﻘﺎل داﻧـﺶ ﺣﻠّـﯽ ﻫـﺎ ﺑـﻪ اﯾـﺮان داﺷﺘﻪ اﻧﺪ؛ ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﻧﻘﺶ آﻧﻬﺎ در ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﺬﻫﺐ ﺗﺴﻨﻦ ﺑﻪ ﺗﺸﯿﻊ در اﯾﺮان ﻣﻬﻢ ﺑﻮده اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻟﺤـﺎظ ﻋﺮﻓﺎﻧﯽ و ﻣﻌﻨﻮی، ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺳﻬﻢ ﺳﯿّﺪ ﺑﻦ ﻃﺎووس و اﺑﻦ ﻣﯿﺜﻢ ﺑﺤﺮاﻧﯽ، اﺑﻦ ﻓﻬﺪ ﺣﻠّـﯽ و ﺳـﯿّﺪ ﺣﯿﺪر آﻣﻠﯽ، ﺟﺎﯾﮕﺎه آﻧﺎن در رواﺑﻂ دوﺳﻮﯾﻪ ﻧﯿﺰ ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﯿﺖ ﻓﺮاوان ﺑﻮده اﺳﺖ.
In the transitional period of 7th to 9th century the intellectual and cultural city of Hillah contributed to Iranian culture in three forms; scientific (through scholars and intellectuals’ journeys)، spiritual (Hajj pilgrimage) and economic (commercial caravans)، all of which were embodied in three dimensions of religion، mysticism and intellectual quests in Iranian culture. In terms of religion and science، Allameh Helli and his son Fakhr-al-Mohaqqeqin played a prominent role in transferring Hillah knowledge to Iran to the extent that their role was crucial in Iranians’ conversion from Sunni to Shia Islam. From a mystic and spiritual point of view، in addition to contributions from Seyyed ibn Tavous and Ibn Meysam Bohrani، Ibn Fahad Hilli and Seyyed Heydar Amoli، their role in bilateral relations were highly effective.
خلاصه ماشینی:
"com@Habz١٠٩ مقدمه با وجود انبوهی پژوهش در دانشگاه های مختلف ایـران و دانشـگاه بابـل در حلـه و دانشگاه مستنصریۀ بغداد در عراق ، کمتر رساله یا نوشته ای به نقطه های وصـل فرهنگـی میان ایران ، قلمرو فرهنگ فارس در شرق عالم اسـلام و حلـه ، قلمـرو فرهنـگ عربـی در دنیای اسلام اختصاص یافته ، حال آنکه یکی از نقاط مؤثر در فرهنگ مذهبی شرق عـالم 1 اسلام در این دوره ، شهر حله و مدرسۀ فکری و فرهنگی آن بوده است .
اولا در دورة پیش از مغول و قبل از شکل گیری مدرسۀ حله و پدیـد آمـدن روابـط فکری و فرهنگی میان حلیها و ایرانیان ، شیعیان در ایران ، حتی در منـاطق اهـل سـنت حضور آشکار و مؤثر داشته اند، ثانیا تمایل به تشیع حتـی در میـان حکومـت هـای اهـل سنت نیز دیده مـیشـد و ثالثـا تشـیع اسـماعیلی در ایـن دوران رواج داشـت و افـراد و ١.
در این دوره ، شهر حلـه بـه یکـی از مهـم تـرین مراکـز فرهنگی عراق تبدیل شد (کمال الدین ، ١٩٨٢م :٢٤)؛ خواجه نصیرالدین طوسی در حلـه حلقات درسی دایر کرد؛ علامۀ حلی (مظهر تفکر عقلانـی) بـا ابـن تیمیـه (مظهـر تفکـر سلفی) به مقابله برخاست ؛ تألیفات در زمینه های دینی، عرفانی، انسانی و علوم مربوط به انساب اوج گرفت (جامعیت نسبی علوم ) و کتـاب و تأسـیس کتابخانـه هـا توسـعه یافـت (عوض ، ١٤٣٤ ق ."