چکیده:
سلامت درک شده راهی است برای بررسی وضعیت سلامت افراد که آگاهی کامل در حیطههای بیولوژیکی، ذهنی، عملکردی و معنوی از سلامت فرد را مشخص میکند. بررسی وضعیت سلامتی افراد از نگاه خودشان سنجهای مهم از نظر وضعیت سلامت عمومی جامعه است. خودارزیابی سلامت به وسیله فرد یک شاخص شناخته شده جهانی است که برای سنجش وضعیت سلامت افراد در پژوهشهای سلامت همگانی و اپیدمیولوژی دارای کاربردی گسترده است. هدف از این پژوهش مطالعه خودارزیابی سلامت میان سالمندان ساکن شهر شیراز و یاسوج است. جامعه آماری این پژوهش را افراد سالمند بالای 65 سال ساکن شهر شیراز و یاسوج تشکیل داده است و برای گردآوری دادهها تعداد 760 نفر (400 نفر در شیراز، 360 نفر در یاسوج) از آنان را به عنوان نمونه به شیوه نمونهگیری خوشه ایی مرحله ایی انتخاب شدهاند. در این پژوهش روش پیمایش مورد استفاده قرار گرفت. تجزیه و تحلیل دادهها از راه نرم افزار کامپیوتری SPSS در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی انجام گرفت. میانگین و انحراف معیار چهار بعد سلامت سالمندان مورد پژوهش 95/ 14± 18/ 75 بود که 8/ 63 درصد آنها وضعیت سلامت ادراک شده خود را در حد متوسط ارزیابی کردند. متغیرهای جمعیتی مانند سن، تحصیلات، وضعیت اشتغال، وضعیت تاهل، قومیت، تعداد فرزندان، طبقه اقتصادی- اجتماعی، سابقه بیماری با خودارزیابی سلامت سالمندان رابطهای معنیدار داشتند. بین جنس و خودارزیابی سلامت رابطهای معنیدار وجود نداشت. همچنین، متغیرهای فرهنگی و اجتماعی مانند رفتارهای سلامت، حمایت اجتماعی، عزت نفس، مصرف رسانه، ارتباط و صمیمیت با فرزندان و ارتباط با دوستان با خودارزیابی سلامت رابطهای معنیدار داشتند. آماره ضریب تعیین 2R نیز نشان میدهد که حدود 40 درصد تغییرات متغیر وابسته یعنی)خودارزیابی سلامت( به وسیله هفت متغیر مستقل که در معادله باقی ماندهاند و شامل عزت نفس، سابقه بیماری، تعداد فرزندان، رفتار سلامت، قومیت، تحصیلات، حمایت اجتماعی هستند تبیین میشود.اینکه فرد نسبت به خود چه احساسی داشته باشد و برای خود چه مقدار ارزش و اهمیت بداند، میتواند بر خودارزیابی سلامت تاثیر بگذارد. این مطالعه نشان داد که وضعیت سلامت سالمندان شهر شیراز و یاسوج در حد متوسط بوده که نیازمند حمایت خانوادهها و مسئولان میباشند و وضعیت سلامت سالمندان شهر شیراز و یاسوج از عوامل فرهنگی- اجتماعی تاثیر میپذیرد.
خلاصه ماشینی:
آماره ضریب تعیین R٢ نیز نشان میدهد که حدود ٤٠ درصد تغییرات متغیر وابسته یعنی(خودارزیابی سلامت ) به وسیله هفت متغیر مستقل که در معادله باقی ماندهاند و شامل عزت نفس ، سابقه بیماری، تعداد فرزندان، رفتار سلامت ، قومیت ، تحصیلات، حمایت اجتماعی هستند تبیین میشود.
سلامت درک شده راهی است برای بررسی وضعیت سلامت افراد که دادههای کامل در حیطه های بیولوژیکی، ذهنی، عملکردی و معنوی از سلامت فرد را مشخص میکند (١٩٩٦,Bjorner et al ,٧-٢٠٠٥٢,Griffiths) مطالعات مرگ و میر و سلامت سالمندان نشان میدهد که سهم بیماریهای مزمن در سنین سالمندی به گونه شایان توجهی بیش تر از سنین دیگر است .
فرضیه های پژوهش بین سن و مقدار خود ارزیابی سلامت سالمندان رابطه ای معنیدار وجود دارد.
بین تعداد فرزندان و مقدار خود ارزیابی سلامت سالمندان رابطه ای معنیدار وجود دارد.
بین عزت نفس پاسخگویان و مقدار خود ارزیابی سلامت سالمندان رابطه ای معنیدار وجود دارد.
بین حمایت اجتماعی و مقدار خود ارزیابی سلامت سالمندان رابطه ای معنیدار وجود دارد.
از دیگر فرضیه های این پژوهش وجود رابطه معنیدار میان حمایت اجتماعی و خودارزیابی سلامت میباشد.
از دیگر فرضیه های این پژوهش ، رابطه معنیداری بین ارتباط و صمیمیت با فرزندان و خودارزیابی سلامت وجود دارد.
نتایج این پژوهش نشان داد که بین وضعیت شغلی و خودارزیابی سلامت رابطه ای معنیدار وجود دارد، با نتایج پژوهش ( Gunnarsson et ٢٠٠٧,al) که نشان دادند هرچه سطح شغلی پایین تر باشد مقدار سلامت خود ادراک نیز کم تر است ، همسو میباشد.