خلاصه ماشینی:
". داستان حج شاید تنها لباسی سفید بر تن کردن و محرم شدن و گرویدن بر گرد خانه خدا نباشد، که حج ادب خودشناسی برای خودسازی و خودسازی برای خداشناسی است.
وقتی نگاه، خانهاش را در خود جای میدهد، آدمی بیتفاوت به لباس خودخواهی، پیشانی برخاک میساید و او را برای این دعوت آسمانی شکر میگوید و شاید تنها برای یک بار هم که شده، تنها زبان جور تقدیر از او را نکشد و وجود و بزرگیش را شاکر شود!
برای دلهایی بخشش میخواهند که رنگ خطا، صداقتشان را به زمانهایی دور فرستاده و او میگذرد از همه روزهایی که حتی ثانیهای از آن به او هدیه نشده و از تمام شبهایی که فکر او در مه فکرهای زمینی محو شده است و او میگذرد، از تمام بندگانی که دلشان را در خانهاش به جای میگذارند."