چکیده:
نقش محوری زن در فرهنگ و تمدن ایرانی، حجاب و پوشش زنان ایرانی و وضعیت سیاسی ـ اجتماعی زن ایرانی از نظر نویسندگان غربی
معاصر سه محور اساسی مباحث این مقاله میباشند. بدون استثنا، همه مستشرقان بر اهمیت نقش زن در ساختن تمدن تأکید دارند و بسیاری از
ایشان میکوشند زنان ایرانی را متقاعد به پیروی از فرهنگ غرب نمایند. در قبال حجاب زن ایرانی، مواضع متفاوتی از تعریف و تمجید
بسیار زیاد تا بدگویی و اهانت به پوشش زن ایرانی در نوشتههای مستشرقان دیده میشوند. همچنین نوعی آشفتگی در نوشتههای آنها به
وضوح دیده میشود. آنان نتوانستهاند موضعگیری جمهوری اسلامی را در قبال تشویق زنان ایرانی به شرکت در عرصههای سیاست و اجتماع با
حفظ شئونات اسلامی توجیه کنند و آن را ناشی از ضرورت حکومت یا نوعی سرپیچی از اصول اولیه انقلاب قلمداد کردهاند.
خلاصه ماشینی:
» (2) او ابتدا درصدد سنجش زن ایرانی با مقیاسهای غربی برمیآید و با مفروض گرفتن برتری تمدن غرب، در همه جنبهها، سعی میکند تا زنان ایرانی را تشویق به اخذ تمدن اروپایی نماید؛ چرا که به عقیده او، این زنان هستند که در تحولات فرهنگی حرف اول را میزنند و بر همین اساس، ادامه میدهد: «در باب کشوری چون ایران، که در آن زن، به استثنای مادر، موجودی غیرقابل اعتناست(!)، مسئله از چه قرار است؟ بزرگترین ضعف زندگی اجتماعی و ملی ایران میزان اعتباری است که به زن دادهاند: منزوی، محروم!
» (2) در ارزیابی سخنان رابین رایت، باید گفت: زمانی این حرف خانم رایت درست مینمود که امام اجازه میدادند زنان بدون پوشش اسلامی و با همان وضع پیش از انقلاب در جامعه حضور یابند.
بنابراین، به نظر میرسد خانم رایت با توجه به پیشداوریهای ذهنی، که متأثر از جو روانی حاکم بر فضای کشورهای غربی یا تحت تأثیر فضای علمی است که در آن رشد کرده، همه چیز را به صورت سیاه و سفید میبیند یا کاملا غربی، که به آن ارزش میدهد، یا غیرغربی که مورد تنفر اوست، و حتی وقتی یک زن ایرانی به اختیار خودش آزادانه حجاب را انتخاب میکند، به شدت مورد انتقاد او واقع میشود.
اما نویسندگان غربی قرن بیستم و بیست و یکم تحت تأثیر فضای تبلیغاتی غرب علیه ایران، از همان اول شمشیر را از رو بسته بودند و بسیاری از آنها بدون اینکه بخواهند وضعیت مشارکت فرهنگی، سیاسی، اجتماعی زنان در انقلاب اسلامی ایران را درست درک کنند، به توجیهاتی سبک و بیارزش میجستند و در این توجیهات، دو دسته بودند: ______________________________ 1.