چکیده:
شکی نیست که مهمترین راه دستیابی به آموزههای دینی بعد از قرآن، احادیث معصومان (ع) است. با توجه به اهمیت فراوان فقهالحدیث و خلطی که در میان برخی از معاصران در تبیین دانش فقهالحدیث و اصول فقهالحدیث (روش فهم حدیث و موانع آن) صورت گرفته است، در این مقاله در پی آنیم تا با روش توصیفی، تحلیلی به نقد این دیدگاه و تفکیک میان دو نوع آن بپردازیم؛ چه اینکه تمایز علوم و بیان حد و مرز هر یک از آنها، موجب گسترش و بالندگی دانشها میشود و دانشپژوهان را از سردرگمی میرهاند. نوشتار حاضر با بیان تعریف، موضوع، فایده، مسائل، مبادی، گرایشها و پیشینه هر یک از این دو نوع، تمایز این دو از یکدیگر مشخص گردیده است.
There is no doubt that the most important way to access the religious teachings after the Quran is Hadith. Some contemporary scholars have merged between knowledge of understanding of Hadith and its principle. This paper via descriptive – analytical method is going to study and analyze this topic and then clarify the differences between them. However، the differentiation of sciences and clarifying their limitation improves sciences. The paper is explaining the definition، topic، advantages، problems، questions، principles، attitudes، history and lastly distinctions of these sciences.
خلاصه ماشینی:
با توجه به اهمیت فراوان فقهالحدیث و خلطی که در میان برخی از معاصران در تبیین دانش فقهالحدیث و اصول فقهالحدیث (روش فهم حدیث و موانع آن) صورت گرفته است، در این مقاله در پی آنیم تا با روش توصیفی، تحلیلی به نقد این دیدگاه و تفکیک میان دو نوع آن بپردازیم؛ چه اینکه تمایز علوم و بیان حد و مرز هر یک از آنها، موجب گسترش و بالندگی دانشها میشود و دانشپژوهان را از سردرگمی میرهاند.
بخش دیگر نظری و مقدماتی است که به مبادی تصوری و تصدیقی فقه الحدیث کاربردی میپردازد که در کتابهایی مانند منهج نقد المتن عند علماء الحدیث النبوی (از صلاح الدین بن أحمد الأدلبی)، مقاییس نقد متون السنة (از مسفر عزم الله الدمینی)، روش فهم حدیث (از عبد الهادی مسعودی)، اصول و قواعد فقه الحدیث (از محمد حسن ربانی)، بدان پرداخته شده است.
6- گرایشها: فقهالحدیث (کاربردی)، خود دارای چندین گرایش است که برخی از حدیثپژوهان آنها را در ذیل علم مستقل و رشتهای خاص، جزو علوم حدیثی برشمردهاند (صبحی صالح، 1363ش، 109؛ حسن صدر، بیتا، 28؛ ربانی، 1389ش، 13)، اما به نظر میرسد که این گرایشها از آن جهت که همگی در مقام فهم و تفسیر متن و درک مفاهیم آنند، تحت عنوان علم فقه الحدیث کاربردی قرار بگیرند.