چکیده:
ﺷﺎﻋﺮان ﻫﺮ دوره ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻋﺘﺒﺎر ﺑﺨﺸﯿﺪن ﺑﺮ آﺛﺎر ﺧﻮد از آﯾﺎت ﻗﺮآن ﻣﺠﯿﺪ، اﺣﺎدﯾﺚ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮاﮐﺮم (ص) و اﺋﻤﮥ اﻃﻬﺎر (ع)داﺳﺘﺎنﻫﺎ و وﻗﺎﯾﻊ ﺗﺎرﯾﺨﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮدهاﻧﺪ. ﯾﮑﯽ از اﯾﻦ ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺗﻠﻤﯿﺢ اﺳﺖ و از ﺷﮕﺮدﻫﺎی ﺑﺪﯾﻊ ﻣﻌﻨﻮی ﺑﻪﺷﻤﺎر ﻣﯽرود ﮐﻪ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﺷﺎﻋﺮان واﻗﻊ ﻣﯽﺷﻮد. ﺗﻠﻤﯿﺢ در ﻟﻐﺖ «ﺳﺒﮏ ﻧﮕﺮﯾﺴﺘﻦ» و «ﮔﻮﺷﮥ ﭼﺸﻢ اﺷﺎره ﮐﺮدن» اﺳﺖ و در ﻓﻦ ﺑﺪﯾﻊ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه ﯾﺎ ﺷﺎﻋﺮی ﺑﺮای اﺛﺒﺎت ﺳﺨﻦ ﺧﻮد ﺑﻪ آﯾﻪای، ﺣﺪﯾﺜﯽ ﯾﺎ ﻗﺼﻪ ﯾﺎ ﻣﺜﻞ ﯾﺎ ﺷﻌﺮی ﻣﺸﻬﻮر و ﻣﻌﺮوف اﺷﺎره ﮐﻨﺪ. ارزش ﺗﻠﻤﯿﺢ ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ﺗﺪاﻋﯽ ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد ﮐﻪ از آن ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽﺷﻮد. ﺳﯿﺪﺣﻤﯿﺪرﺿﺎ ﺑﺮﻗﻌﯽ ﯾﮑﯽ از ﺷﺎﻋﺮان ﺟﻮان اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺣﻮزة ﺷﻌﺮ آﺋﯿﻨﯽ از ﺷﺎﻋﺮان ﻧﺎﻣﻮر دورة ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺑﻪﺷﻤﺎر ﻣﯽرود و اﺷﻌﺎرش درﺑﺮدارﻧﺪة ﺗﻠﻤﯿﺤﺎت دﯾﻨﯽ و ﻗﺮآﻧﯽ ﻓﺮاواﻧﯽ اﺳﺖ. اﯾﻦ ﺟﺴﺘﺎر ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ اﻧﻮاع ﺗﻠﻤﯿﺢ در اﺷﻌﺎر آﺋﯿﻨﯽ وی ﻣﯽﭘﺮدازد. ﻧﺘﺎﯾﺞ اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﺗﻠﻤﯿﺤﺎت ﺑﺮﻗﻌﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﯾﺎت، اﺣﺎدﯾﺚ و داﺳﺘﺎنﻫﺎی دﯾﻨﯽ اﺳﺖ؛ و ﺑﯿﻦ ﺗﻠﻤﯿﺤﺎت و ﻧﮕﺮش دﯾﻨﯽ وی ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ وﺟﻮد دارد.
خلاصه ماشینی:
بازتاب انواع تلمیح در اشعار آئینی سید حمیدرضا برقعی مسلم شعبانی دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور مرکز خرمشهر، دبیر رسمی ادبیات فارسی متوسطه دوم شهرستان اروندکنار و آبادان چکیده شاعران هر دوره به خاطر اعتبار بخشیدن بر آثار خود از آیات قرآن مجید، احادیث پیامبراکرم (ص ) و ائمۀ اطهار (ع ) داستان ها و وقایع تاریخی استفاده کرده اند.
حمیدرضا برقعی، طوفان واژه ها، قبلۀ مایل به تو، تلمیح ، شعر آئینی ١- مقدمه نویسندگان و شاعران ادبیات فارسی همواره از قرآن و احادیث و روایات و داستان های دینی بهره مند بوده و هستند؛ و بازتاب این بهره وری را در خلال یافته ها و اشعارشان به صورت های گوناگون آورده اند.
٣- بررسی و بازتاب انواع تلمیح در اشعار آئینی سیدحمیدرضا برقعی ١-٣- تلمیحات قرآنی ادبیات فارسی بهترین جلوه گاه تجلی و تأثیر قرآن و احادیث نبوی است ، این موضوع با نگاهی گذرا به آثار بزرگان شعر و ادبیات ، تایید و استوار میگردد.
جنگ ابابیل وسپاه ابرهه واژه ها روی ابابیل لبت سجیل است دام بگذار که گنجشگ تو جبرائیل است (قبلۀ مایل به تو، ٧٧) این داستان در قرآن آمده است : ألم تر کیف فعل ربک بأصحاب الفیل (١) وأرسل علیهم طیرا أبابیل (٢) ألم یجعل کیدهم فی تضلیل (٣) (سوره فیل /٣-١) این بیت تلمیح دارد به واقعه تاریخی حمله سپاه ابرهه به کعبه که به امر خداوند پرندگانی به نام ابابیل در حالی که سجیل (سنگریزه ) در دهان داشتند سپاه ابرهه را در نابود میکنند.