چکیده:
ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎی ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﯾﮑﯽ از ارﮐﺎن ارزﺷﻤﻨﺪ و ﻫﻮﯾﺖ ﺑﺨﺶ در ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ. ﻋﻨﺎﺻﺮ، ﺑﻨﺎﻫﺎ و ﻧﺤﻮه ﺷﮑﻞﮔﯿﺮی و ﺷﺒﮑﻪﻫﺎی ﻋﺒﻮر و مرور در هر بافت تاریخی نشان از نحوه زندگی اجتماعی ساکنین آن شهر دارد. عدم توجه به یک بافت تاریخی با توجه به ﮔﺬر زﻣﺎن و ﻋﻤﺮ زﯾﺎد اﺑﻨﯿﻪ ارزﺷﻤﻨﺪ آن ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻧﺎﺑﻮدی ﻓﺮﻫﻨﮓ و ﻫﻮﯾﺖ ﯾﮏ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﯿﻨﺠﺎﻣﺪ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮش روز اﻓﺰ ن ﺻﻨﻌﺖ ﺗﻮرﯾﺴﻢ در ﺟﻬﺎن و اﻗﺘﺼﺎد ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﺗﻮرﯾﺴﻢ ﺑﻪ اﺣﯿﺎء و زﻧﺪه ﺳﺎزی ﺑﺎﻓﺖﻫﺎی ﺗﺎرﯾﺨﯽ اﻫﻤﯿﺖ ﺷﺎﯾﺎﻧﯽ دارد. ﺑﺎﻓﺖﻫﺎی ﻓﺮﺳﻮده واﺟﺪ ارزش، ﺑﺎ وﺟﻮد ارزشﻫﺎی (ﻣﺤﺘﻮاﯾﯽ ﺗﺎرﯾﺨﯽ، ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ) از ﻧﻈﺮ رﯾﺨﺖ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺎﻓﺖ و اﻟﮕﻮی ﻧﻮﺳﺎزی دﭼﺎر آﺷﻔﺘﮕﯽﻫﺎی ﺑﺼﺮی و ﻋﻤﻠﮑﺮدی ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺑﺮای ﺣﻞ ﻣﺴﺄﻟﻪ اﯾﻦ ﺑﺎﻓﺖﻫﺎ ﺗﺎﮐﻨﻮن روﯾﮑﺮدﻫﺎی ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﻣﻮزهای، ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪ ﺳﺎزی و ارﮔﺎﻧﯿﺴﺘﯽ اﺗﺨﺎذ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ. روﯾﮑﺮد ارﮔﺎﻧﯿﺴﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺟﺎﻣﻊ ﻧﮕﺮی ﺳﻌﯽ در ﺗﮑﯿﻪ ﺑﺮ ﻣﯿﺮاث ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﺎﻓﺖ ﺎی ﻓﺮﺳﻮده واﺟﺪ ارزش و ﺗﻠﻔﯿﻖ اﻗﺘﺼﺎد و ﻓﺮﻫﻨﮓ و اﺣﯿﺎی ﭘﺎﯾﺪار ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎی ﺗﺎرﯾﺨﯽ از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻘﺶ آنﻫﺎ در ﺳﺎزﻣﺎن ﻓﻀﺎﯾﯽ ﺷﻬﺮ دارد. ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺧﻼق ﺑﺎﻓﺖ ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﺑﺎ روﯾﮑﺮد ﮔﺮدﺷﮕﺮی در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰی ﺷﻬﺮی ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از ﺷﯿﻮهﻫﺎی ﺗﻔﮑﺮ ارﮔﺎﻧﯿﺴﺘﯽ ﮐﻪ آﺧﺮﯾﻦ ﺟﻤﻊ ﺑﻨﺪی از ﺷﯿﻮهﻫﺎی ﻣﺪاﺧﻠﻪ در ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎی ﺗﺎرﯾﺨﯽ و ﻓﺮﺳﻮده ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. ﻫﺪف اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ "ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﭘﻬﻨﻪ ﺧﻼق ﺑﺎ روﯾﮑﺮد ﮔﺮدﺷﮕﺮی در ﻣﺤﻠﻪ ﻫﺎروﻧﯿﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﭘﺲ از ﻣﺮور ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی اﺻﻠﯽ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺧﻼق ﺑﺎ روﯾﮑﺮد ﮔﺮدﺷﮕﺮی و از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﺑﺮﮔﺰﯾﺪه ﺷﺎﻣﻞ ﮐﺎﻟﺒﺪی- ﻋﻤﻠﮑﺮدی، اﻗﺘﺼﺎدی، اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻧﻬﺎدی- ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ و ﺗﻌﺮﯾﻒ ﯾﻪ ﻫﺎی ﻣﺮﺗﺒﻂ، ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺮم اﻓﺰار GIS و ﻣﺪل AHP و ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮی ﻣﺪل SZCD در ﻣﺤﺪوده، ﭘﻬﻨﻪﻫﺎی زﻣﯿﻨﻪﺳﺎز ﺗﻮﺳﻌ رد ﺳﻨﺠﺶ ﻗﺮارﮔﺮﻓﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎی ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻣﺤﻠﻪ ﻫﺎروﻧﯿﻪ در ﻗﺎﻟﺐ ﭼﻬﺎر ﭘﻬﻨﻪ ﺑﻨﺪی زﻣﯿﻨﻪ ﺳﺎز ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺧﻼق (ﮐﺎﻟﺒﺪی- ﻋﻤﻠﮑﺮدی، اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، اﻗﺘﺼﺎدی و ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ- ﻧﻬﺎدی) اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﮐﺎرﺑﺮی ﻫﺎی ﻣﺴﮑﻮﻧﯽ، ﺗﺠﺎری، ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ و ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎی ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ، ﺟﻬﺎﻧﮕﺮدی و ﭘﺬﯾﺮاﯾﯽ، ﺗﺠﺎری و ﺳﮑﻮﻧﺘﯽ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺳﺎزی ﮔﺮدد.