چکیده:
برخورداری از فرزند و نسل از خواستههای فطری انسانها است. قرآن کریم با طرح عنوان «ذریه طیبه» این خواسته فطری را جهت داده است. «ذریه طیبه» اولین عنصر سازنده خانواده و جامعه طیبه است و تحقق نسلهای پاک و طاهری که مایه مباهات پیامبر گرامی(ص) و اهلبیت طاهرین(ع) باشند با شناخت ویژگیهای «ذریه طیبه» و الگوپذیری از آن امکانپذیر خواهد بود. پژوهش حاضر با هدف تبیین ذریه طیبه از منظر قرآن کریم و سخنان امام سجاد(ع) به شیوه تطبیقی کوشیده است با تحلیل دو مساله منزلت و اوصاف ذریه طیبه، در شناساندن معارف بلند کتاب و سنت گام بردارد که در این راستا، سه محور اساسی درباره «ذریه طیبه» مطرح شد؛ در محور اول با بررسی واژههای «ذریه» و «طیبه» پایههای مفهومی بحث ارائه شد و ضمن بیان دایره جنسیتی «ذریه» مشخص که ذریه طیبه به معنای نسل پاک، از دستاوردهای مهم زندگی انسان مومن و استمرار وجود او است و استمرار نسل پاک توسط همه فرزندان، فارغ از جنسیت آنان صورت می گیرد. در محور دوم، با معرفی ذریه طیبه به عنوان بخشی از وجود انسان و بیان آثار اخروی آن، اهمیت و جایگاه «ذریه طیبه» تبیین شد و در نهایت، ویژگیهایی مثل احسان، فروتنی، فرمانبری، دعا و درخواست مغفرت، خدمتگزاری و یاوری فرزندان نسبت به والدین از ویژگی های ذریه طیبه معرفی شد.
خلاصه ماشینی:
پژوهش حاضر با هدف تبیین ذریه طیبه از منظر قرآن کریم و سخنان امام سجاد؟ع؟ به شیوه تطبیقی کوشیده است با تحلیل دو مسئله منزلت و اوصاف ذریه طیبه، در شناساندن معارف بلند کتاب و سنت گام بردارد که در این راستا، سه محور اساسی درباره «ذریه طیبه» مطرح شد؛ در محور اول با بررسی واژههای «ذریه» و «طیبه» پایههای مفهومی ارائه شد و ضمن بیان دایره جنسیتی «ذریه» مشخص شد که ذریه طیبه به معنای نسل پاک، از دستاوردهای مهم زندگی انسان مؤمن و استمرار وجود او است و استمرار نسل پاک توسط همه فرزندان، فارغ از جنسیت آنان صورت می گیرد.
مقالاتی با موضوعات «ذریه مؤمن به مؤمن در بهشت، تبیین ساختار زبانی واژه ذریه در قرآن، گونهشناسی تعامل نیکو با والدین در قرآن و پژوهشهای قرآنی» هر کدام از ابعادی مسئله جایگاه خانواده در اسلام را بررسی کردهاند، اما به این دلیل که داشتن نسل پاک و فرزندان صالح از دغدغههای مهم هر خانواده مسلمان و از اهداف مهم تشکیل خانواده است، پژوهش حاضر به بررسی «ذریه طیبه در قرآن و صحیفه سجادیه» پرداخته است؛ زیرا آرزوی هر پدر و مادر مسلمانی است که بداند وجود خویش را چگونه باید صرف تربیت فرزندان نماید تا محصول آن نسلی پاک باشد که هم خود و هم جامعه از آثار آن بهرهمند شوند.
(جوادی آملی، 1381، 14/170) برخورداری از این نعمت ارزشمند تا آنجا میتواند برای انسان مؤمن موجب برکت و رحمت باشد که امام زینالعابدین؟ع؟ نیز در دعای خود از خداوند طلب میکند اولاد ذکوری برایش در کنار دیگر فرزندان، قرار دهد که هم برای او خیر باشد و هم عون و یاریبخش او در آنچه از خداوند درخواست کرده است، قرار گیرد (صحیفه سجادیه، دعای 25).