چکیده:
در دو دهه اخیر، دنیا شاهد ظهور الگوی تولید جدید اقتصاد دانشمحور بوده است. در اقتصاد دانشمحور، دانش بهعنوان مهمترین عامل تولید، از منظر نقشآفرینی در تولید و خلق ارزشافزوده، پیشاپیش سایر عوامل تولیدی قرار میگیرد. ازاین رو، عوامل موثر بر تولید دانش، اهمیت دو چندان مییابند. یکی از جنبههای تحقق اقتصاد دانشمحور، ارتباط آن با ارزشهای اخلاقی است، این مقاله نقش ارزشهای اخلاقی در عملکرد اقتصادی و بویژه تحقق اقتصاد دانشمحور را مورد مطالعه قرار می دهد. مطالعه موردی مقاله نیز اقتصاد ایران است. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی است. مبانی نظری آن برگرفته از یافتههای اقتصاددانان نهادگراست. برای تبیین مجرای تاثیرگذاری ارزشهای اخلاقی بر تحقق اقتصاد دانشبنیان از سرمایه اجتماعی استفاده شد که خود یک ابرنهاد است و توجه به نقش آن به معنای تاکید بر روابط علّی نهادی و نقش نهادها در عملکرد اقتصادی است. یافتههای این پژوهش نشان می دهد که: 1- عملکرد اقتصادی افراد و جوامع تابع ارزشهای اخلاقی و نهادهای هر جامعه است. 2- تحقق الگوی تولید اقتصاد دانشمحور مانند هر هدف اقتصادی دیگر، مستلزم تحقق پیشنیازهای نهادی و ارزشهای اخلاقی خاص آن است.
Abstract In the last two decades, the world has witnessed the emergence of the new model of production in knowledge-based economy. In the knowledge economy, knowledge as the most important factor of production, from the perspective of the role in the creation of value added, is ahead of other factors of production. Therefore, factors affecting the production of knowledge become much more important. One aspect of the realization of the knowledge-based economy lies in its relationship with moral values. This article studies the role of moral values in economic performance and in particular the realization of the knowledge-based economy. The case study of the article is Iranchr('39')s economy. The method of the research is descriptive and analytic. Its theoretical foundations are derived from the findings of institutional economics. In order to explain how the realization of the knowledge-based economy is influenced by moral values, social capital is used which itself is a Meta institution and its role is an emphasis on the causal institutional relationships and the role of institutions in economic performance. The findings of this study show that: (1) the economic performance of individuals and societies is a function of ethical values and institutions of the society. (2) The implementation of the model of knowledge economy, like any other economic purpose, requires the fulfillment of its certain institutional and moral values requirements.
خلاصه ماشینی:
سـؤال اصـلي پـيش روي اين تحقيق اين است که ارزشهاي اخلاقي چگونه با توليد دانش و تحقق اقتصـاد دانـش بنيـان ارتباط مي يابند؟ به منظور پاسخگويي به سؤال فوق، سازماندهي مقاله بدين صورت اسـت : در ابتـدا مفـاهيم مـورد استفاده در اين پژوهش معرفي مي گردد.
Organization For Economic Corporation and Development (OECD) اين مقاله نقش ارزشهاي اخلاقي در عملکرد اقتصادي و بويژه تحقق اقتصاد دانش محور را مورد مطالعه قرار مي دهد.
نحوه پاسخگويي به سؤال اصلي پژوهش که در اين مقاله پيگيري مي شود به شرح مراحـل زيـر است : الف - تبيين ضرورت تحقق اقتصاد دانش محور ب- اشاره به نقش کليدي توليد دانش و فناوري در تحقق اقتصاد دانش بنيان پ- تبيين اينکه توليد علـم يـک فراينـد جمعـي اسـت و فعاليـت هـاي جمعـي نيـز مسـتلزم برخورداري از يک سطح معنادار از سرمايه اجتماعي است .
براي قرار گرفتن در رتبه اول منطقه لازم است پـيش نيازهـاي نهادي تحقق اقتصاد دانش محور مانند ارزشهاي اخلاقي مرتبط را مـورد بررسـي قـرار داد و بـا سرمايه گذاري براي ايجاد آنها زمينه هاي تحقق اقتصاد دانش محور را مهيا کرد.
رابطة تحقق اقتصاد دانش بنيان، سرماية اجتماعي و ارزشهاي اخلاقي (رجوع شود به تصویر صفحه ) در عصر اقتصاد دانش محور اگر توسعه هدف اول يک کشور باشد، يکي از شرطهاي لازم آن، تحول اساسي و تغيير بنيادي در وضعيت توليد علم و فناوري اسـت .
نقش سرمايه اجتماعي در ايجاد سرمايه انساني و تحقق اقتصاد دانش محور (رجوع شود به تصویر صفحه ) منبع : يافته هاي پژوهش ٤-٥.