چکیده:
یکی از مراحل برنامهریزی فضایی، شناسایی و رتبه بندی مخاطرات طبیعی و پیامدهای آن در مناطق مختلف جغرافیایی است. ضروری است که در این زمینه با اتخاذ رویکرد توسعه پایدار مبتنی بر مدیریت ریسک، به کاهش آثار نامطلوب مخاطرات طبیعی در مناطق روستایی نیز اقدام شود. بر این مبنا در سالهای اخیر استفاده از روش های تصمیمگیری چند شاخصه در مطالعات محیطی، گستره زیادی داشته است؛ بطوریکه در دهههای اخیر، کشورهای توسعهیافته با بهرهگیری از مدلهای بسط یافته تصمیمگیری در شاخههای مختلف مطالعات محیطی، این مدل ها را معرفی کردهاند. امروزه شهرستان لامرد در استان فارس با دارا بودن موقعیت خاص جغرافیایی، همواره در برابر این نوع از آسیبهای محیطی (زلزله) آسیب پذیر می باشد. با توجه به اهمیتی که روستا و روستانشینی در سطح این شهرستان دارد، لازم است که سکونتگاههای روستایی این شهرستان از نظر درجه ریسک آسیب پذیری در برابر زلزله مورد ارزیابی قرار گیرند. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش، توصیفی– تحلیلی است که در آن با استفاده از مستندات آماری به تحلیل موضوع پرداخته میشود. پس از جمعآوری دادههای مورد نظر از سطح روستاهای این شهرستان، با استفاده از مدل TOPSIS نسبت به رتبه بندی و سطحبندی دهستانهای این شهرستان براساس 22 شاخص مورد مطالعه، اقدام گردید. نتایج حاصل از این پژوهش در سطح شهرستان لامرد نشان داده است که از نظر سطح آسیبپذیری لرزهای با استفاده از مدل TOPSIS، دهستان کال با امتیاز 5284/ 0، دهستان سیگار با امتیاز 5221/ 0 و دهستان اشکنان با امتیاز 4754/ 0 دارای رتبه های اول تا سوم می باشند. همچنین درسطح شهرستان لامرد، 2 دهستان با ریسک بالا، 1 دهستان با ریسک متوسط و 4 دهستان با ریسک پایین از نظر آسیبپذیری در برابر خطر زلزله قرار دارند.
خلاصه ماشینی:
تحلیل ریسک آسیب پذیری سکونتگاه های روستایی در برابر زلزله (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان لامرد) علی شکور١: استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، واحد مرودشت ، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت ، ایران فضل اله کریمی قطب آبادی: دانشجوی دوره دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه اصفهان ، اصفهان ، ایران محمد ملکی: کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران دریافت : ١٣٩٦/١/١٤ صص ٩٢- ٨١ پذیرش : ١٣٩٦/٣/٢٠ چکیده یکی از مراحل برنامه ریزی فضایی، شناسایی و رتبه بندی مخاطرات طبیعی و پیامدهای آن در مناطق مختلف جغرافیایی است .
(رجوع شود به تصویر صفحه) شکل ١- مدل مفهومی آسیب پذیری نسبت به مخاطرات طبیعی در مقیاس اجتماع -٢٠١٠٢,Sources: Qadiri در ارتباط با آسیب پذیری مناطق روستایی در برابر زلزله ، پژوهش های گسترده ای انجام شده است .
and Narges Pour-taheri (2009): "Process of Managing Natural Disasters Using Two Domestic and New Methods (Case: Villages in Khoursh Rostam District, Khalkhal County), Journal of Spatial Planning (Humanities' Lecturer)" Vol. 13, No. 1, Tehran, pp 63-94 (In Pearsian) 6.
and Ali Askari (2013)"Ranking and Evaluating Rural Settlements' Level of Vulnerability to the Risk of Earthquake (Case Study: Rural Areas of Qazvin Province)", The Quarterly Journal of Spatial Planning, No. 11, Tehran, pp 1-26 (In Pearsian) 15.
and Reza Nemati (2014): "Evaluating Rural Settlements' Vulnerability to Natural Disasters (Earthquake) Using Kupros Decision-Making Model (Case Study: Villages in the Rural Area of Chalan Choulan, Doroud County)", The Quarterly Journal of Spatial Planning, No. 3, Tehran, pp 29-52 (In Pearsian) 16.