چکیده:
صادرات کالاهای کشاورزی میتواند در فعالیتهای اقتصادی اهمیتی ویژه داشته باشد و اثر آن بر اقتصاد و رشد کشور انکارناپذیر است. با وجود گزارشهای متعددی که بیانگر تأثیر مثبت استفاده گسترده از کمکهای صادراتی بر رشد صادرات است، اثر برنامههای توسعهای دولت بر صادرات محصولات کشاورزی تا کنون مورد بررسی قرار نگرفته است. در این مقاله با استفاده از روش خودتوضیح با وقفههای توزیعی ARDL، و استفاده از نرخ ارزهای موثر صادراتی، تأثیر برنامههای توسعهای پس از انقلاب (سالهای 1369 تا 1391) به عنوان نموداری از سیاستگذاری حاکم بر بخشهای گوناگون اقتصادی بر عرضه صادرات محصولات کشاورزی بررسی شده است. نتیجه پژوهش نشان میدهد که تولید ناخالص داخلی کشور، قیمتهای نسبی صادرات، مصرف داخلی و برنامههای توسعه بر صادرات محصولات کشاورزی تأثیر معنیدار دارند. اثر نرخ ارز مؤثر صادراتی بر عرضه صادرات محصولات کشاورزی معنیدار نیست. در طی سالهای برنامه سوم توسعه بیشترین مقدار ارزآوری از صادرات محصولات کشاورزی وجود داشته است. در حالی که این مقدار در برنامه چهارم توسعه کاهش یافته است.
Export of agricultural products can be given special emphasis in economic activity and its effect on the country's economic growth is undeniable. Despite numerous reports that indicate the positive impact of the widespread use of export aids on export growth، the effect of the government's development plans on export of agricultural products has not been studied. In this paper، using ARDL، export and use of effective exchange rates، the impact of development programs after the Islamic revolution (years 1990 to 2009) as a graph of the policy governing the various economic sectors on the supply of agricultural exports have been investigated and the supply of agricultural exports as a single equation، independent of the demand for exports of agricultural products respectively. The results showed that effects of GDP، the relative prices of exports، domestic consumption and development programs on export of agricultural products were significant. The effect of exchange rate on export supply of agricultural products was not significant. During the Third Plan period، foreion exchange earned from export of agricultural products was the highest rate while this amount was decreased in the Fourth Development Plan.
خلاصه ماشینی:
"در این مقاله با استفاده از روش خودتوضیح با وقفه های توزیعی ARDL، و استفاده از نرخ ارزهای موثر صادراتی، تأثیر برنامه های توسعه ای پس از انقلاب (سالهای ١٣٦٩ تا ١٣٩١) به عنوان نموداری از سیاست گذاری حاکم بر بخش های گوناگون اقتصادی بر عرضه صادرات محصولات کشاورزی بررسی شده است .
در سالیان گذشته ، محصولات کشاورزی و سنتی بیشترین سهم را در صادرات غیرنفتی داشته اند (تاجیانی، ١٣٨٤)، اما از آنجا که اتکای اقتصاد ایران به درآمد ناشی از فروش نفت است ، کم تر به سیاست های اصولی توسعه صادرات غیر نفتی که بیگمان نتیجه ای جز کاهش اتکا به فروش این دارایی نخواهد داشت ، پرداخته شده است .
مدل عرضه صادرات محصولات کشاورزی به شکل لگاریتمی دوطرفه و به صورت زیر ارایه میشود (مرتضایی، ١٣٧٨): (4) که در معادله بالا ارزش صادرات محصولات کشاورزی بر حسب دلار آمریکا، قیمت های نسبی که به صورت شاخص قیمت کالاهای صادراتی به شاخص قیمت کالاهای تولید و مصرف شده در داخل تعریف شده، تولید ناخالص داخلی (شاخصی از ظرفیت تولید کشور)، مصرف بخش خصوصی (شاخصی از مقدار تقاضای داخل )، نرخ ارز موثر صادراتی، متغیر موهومی اجرای برنامه های توسعه یک و عدم اجرای برنامه های توسعه عدد صفر و لگاریتم طبیعی در نظر گرفته شده است .
صادرات محصولات کشاورزی نسبت به تغییرات نرخ ارز صادراتی (٢/٣) حساسیتی بیش تر دارد که بیانگر این واقعیت است که اگر ظرفیت تولیدی یک درصد افزایش یابد، ارزش صادرات محصولات کشاورزی در شرایط ثابت ٢/٣ درصد افزایش خواهد یافت که این به مفهوم رشد اقتصادی در کشور میباشد."