چکیده:
سالخوردگی جمعیت پدیدهای جدید در بسیاری از کشورهای جهان است، هر چند که بین مناطق مختلف جهان در این زمینه تفاوتهایی وجود دارد. به طوری که شدیدترین میزان کاهش باروری و سریعترین نرخهای سالخوردگی جمعیت در کشورهای در حال توسعه در حال رخ دادن است. در ایران نیز کاهش چشمگیر نرخ باروری در دههی هفتاد و تداوم و تشدید آن در دههی هشتاد ترکیب سنی جمعیت را در آیندهی نزدیک سالخورده میکند. سرعت و شدت زیاد کاهش باروری در ایران با شیب تندتری از سایر کشورها مشاهده میشود. در ایران، در سال 1394 حدود 10 درصد جمعیت بالای 60 سال سن داشتهاند. در 35 سال آینده یعنی سال 1429، درصد سالخوردگی جمعیت ایران به 33 درصد افزایش خواهد یافت. آنچه این روند را در ایران مسئلهآمیز میکند، نبود یک سیاست جامع جمعیتی و سند سالمندی است. اکنون نیز در صورت بیتوجهی و سهلانگاری و فقدان برنامهریزی، در آیندهی نزدیک نیز با مشکلات انبوه جمعیت سالخوردگان به ویژه زنان مواجه خواهیم شد. در این مقاله تلاش می شـود پدیده ی سالخوردگی در ایران در ابعاد مختلف مورد بررسی قرار گیرد. در ادامه، برای درک صحیح و درست از نگرانیهای موجود میان کارشناسان در خصوص سیاستگذاری و اجرای سیاستهای جمعیتی، پس از مرور مهمترین مطالعات انجام شده در زمینهی سالخوردگی جمعیت، به ابعاد و شاخص های سالخوردگی جمعیت اشاره میشود.
Population aging is a new phenomenon in many countries of the world، although there are differences among the various region of the world in this field. So that the steepest rate of decline in fertility and quickest rates of population aging in developing countries is taking place. Iran is also dramatic decline of fertility rates in the seventies and the continuation and intensification of the eighties، age composition of population will be aging in the near future. The speed and high intensity fertility decline in Iran is a steeper slope from other countries. In ran in 2015، around 10% of the population is older than 60 years. In just 35 years’ time، this will have increased to around 33% of the population. What makes the process of elderly a matter of concern is the absence of a comprehensive population policy and master plan on aging. Now، if neglected، neglect and lack of planning in the near future، elderly population، especially women، will be faced with many problems. In this paper we try to explore the phenomenon of aging in different dimensions. Then، for a correct understanding of the concerns among experts about the policy and implementation of population policies، after reviewing the most important studies in the field of population aging، the dimensions and indicators of aging population are mentioned.
خلاصه ماشینی:
"این مقاله، ضمن اشاره به این تفاوتها، به این سؤال پاسخ خواهد داد که آیا ایران وارد مرحلهی اول سالخوردگی جمعیت - در قسمت یکم، بند ج - تصویر کلان برنامه، قانون برنامهی اول توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، موضوع جمعیت، در مورد خطوط کلی سیاست تحدید موالید کشور اینگونه آمده است: »بر مبنای بررسیهای به عمل آمده، اعمال سیاست تعدیل موالید از 4/6 مولود زنده به دنیا آمده در طی دوران بالقوه باروری یک زن (سال 1365) به 4 نوزاد در سال 1390 و کاهش نرخ رشد طبیعی جمعیت از 2/3 به 3/2 درصد در همین مدت با توجه به ساختمان فعلی بسیار جوان جمعیت و ویژگیهای زیستی و فرهنگی جامعه امکانپذیر خواهد بود.
کاوه فیروز و میرزایی در مقالهای تأکید کردند که در حال حاضر، سالخوردگان سریعترین نرخ رشد جمعیت را در بین گروههای سنی مختلف دارند و در آیندهای نزدیک بیشترین افزایش جمعیت سالمند در کشورهای در حال توسعه از قبیل ایران اتفاق خواهد افتاد، به طوریکه طبق نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ایران، نسبت جمعیت 60 سال و بیشتر از 4/3 درصد در سال 1375 به 27/7 درصد در سال 1385 رسیده است.
جدول 2: میانهی سنی و نسبت سالخوردگان (60 سال به بالا) به افراد کمتر از 15 سال (ضریب/ شاخص سالمندی) طی سالهای 1419-1335 سال 1335 1345 1355 1365 1375 1385 1390 1404 1409 1419 میانهی سنی 1 6/19 7/17 - 17 4/19 8/20 9/26 3/36 3/38 6/42 شاخص سالخوردگی 15 14 12 12 17 29 35 57 80 142 منبع: برای پیش بینی شاخص سالخوردگی از اطلاعات بخش جمعیت سازمان ملل، بازنگری شده بر اساس سناریوی رشد متوسط باروری در سال 2015 استفاده شده است."